117 andere woorden voor sparringpartner
Taaladviesdienst
In april riepen we de lezers van Onze Taal op een ander woord te bedenken voor sparringpartner in de betekenis ‘iemand aan je eigen kant die weerwerk geeft, klankbord’. Het aantal reacties was wat lager dan we de afgelopen tijd gewend waren: 46 inzenders, die 117 verschillende alternatieven aandroegen.
Dat lage aantal is misschien te verklaren uit het feit dat sparringpartner een vaktalig karakter heeft; in de ‘gewone’ omgangstaal wordt het niet zo vaak gebruikt. Maar misschien is het gewoon lastig te vertalen, bijvoorbeeld omdat het iets tegenstrijdigs heeft: een partner (positief) die aan het ‘sparren’ (vechten, boksen) is.
De meeste inzendingen zijn woorden waarin sparring wat positiever vertaald is. Veruit het populairst waren de woorden oefenmaat en oefenmaatje, die samen negen keer werden genoemd, gevolgd door meedenker, weerwerker en weerwerkmaat (elk drie keer) en praatmaat, praatpaal, schaafmaat en stoeimaat (elk twee keer). Van deze woorden zijn meedenker, praatmaat en praatpaal wat te algemeen; weerwerkmaat vinden we wat ongemakkelijk klinken. Weerwerker maakt niet direct duidelijk wat er bedoeld is; je zou er zelfs de aanduiding voor een weerman of -vrouw in kunnen lezen. Schaafmaat en stoeimaat lijken ons weer iets te populair.
Bij de andere inzendingen zaten alternatieven als boksbal, breinmaat, denkdeler/deeldenker, knokmaat(je), samenspanner en weerwoorder - niet onaardig gevonden, maar ze zijn niet specifiek genoeg of hebben een onbedoelde negatieve bijklank. In de categorie woordspelingen melden we verder nog het woord vechtgenoot (van vechten en echtgenoot) en testkees, een vernederlandsing van testcase, die te interpreteren is als ‘een kees (= persoon) op wie je je ideeën test’. Testkees verdient wat ons betreft een eervolle vermelding.
Toch klinkt ook deze keer het vaakst ingezonden alternatief ons het best en duidelijkst in de oren. Weliswaar bevat oefenmaat(je) niet direct het element ‘kritisch’ of ‘weerwoord’, maar het is volgens ons goed te gebruiken als aanduiding voor iemand op wie je je ideeën uitprobeert, waarna je ze desgewenst nog kunt bijstellen. Vergelijk ook de sportterm oefenwedstrijd: een wedstrijd bedoeld om de kracht en samenstelling van een ploeg te testen. We hebben een voorkeur voor de niet-verkleinde vorm oefenmaat, die krachtiger klinkt dan oefenmaatje. Janneke van Hoven uit Alblasserdam had zowel oefenmaat als oefenmaatje ingezonden; zij krijgt de boekenbon van € 25,- van de Stichting LOUT (Let Op Uw Taal).
We danken alle inzenders hartelijk voor hun bijdrage.
Auteursrechtelijk beschermd