Hom of kuit
Van Wissen terecht Dichter des Vaderlands
Frank Jansen
Er zijn taalkwesties waarover heel verschillend kan worden gedacht. Taalkundige Frank Jansen behandelt maandelijks zo'n kwestie. Hij steekt daarbij zijn eigen mening niet onder stoelen of banken, en eindigt telkens met een stelling, waarop u kunt reageren.
Driek van Wissen is met een overmacht aan stemmen gekozen tot de nieuwe Dichter des Vaderlands. Zijn uitverkiezing was tegen het zere been van het dichterlijk establishment, met name van Zee- en Zwagerman, die in het midden brachten dat Van Wissen als sinterklaasrijmelaar over onbenulligheden het Dichterschap des Vaderlands onwaardig was.
Dichter des Vaderlands Driek van Wissen (1943).
Hebben de critici gelijk? Nee. Het enige wat de Dichter des Vaderlands moet doen, is ten minste vier keer per jaar naar aanleiding van een actuele gebeurtenis een vers schrijven. Daarvoor heb je een dichter nodig die op commando kan leveren en zich er niet voor schaamt om andere thematieken te behandelen dan zijn eigen zielenroerselen. Dat kan Van Wissen.
Dan de matige kwaliteit. Van Wissen schrijft inderdaad gedichten die sterk afwijken van wat thans onder kenners geldt als goede poëzie. De inhoud en strekking van zijn gedichten zijn nooit raadselachtig, en de vorm is door de rijmschema's traditioneel. Maar is dat een nadeel? Het gaat hier om gebruikspoëzie, waaraan nu eenmaal andere eisen gesteld worden dan aan de ‘officiële’ poëzie. Canondichters als Boutens en A. Roland Holst hebben zich aan het gelegenheidsvers gewaagd maar faalden jammerlijk. Niemand begreep hun verheven hermetische schrijfsels. Al sinds de middeleeuwse troubadours voorzien gelegenheidsdichters in onze behoefte aan toegankelijk, berijmd commentaar op belangrijke gebeurtenissen.
En bederft Van Wissens rijmelarij dan niet het poëticaal bewustzijn van datzelfde volk? Nee. Zo'n bewustzijn bestaat namelijk niet. Poëzie is voor de meeste mensen een reeks emotionele kreten met veel wit eromheen, zo maakte een vorig jaar verschenen analyse van amateurverzen in rouwadvertenties duidelijk. Als zulke dichters iets kunnen leren, dan verwacht ik meer van Van Wissens elementaire rijmen dan van de officieel goedgekeurde dichtwerken.
Is Van Wissen dus de ideale Dichter des Vaderlands? Helaas niet. Iedereen, ook zijn grootste tegenstanders, noemt hem ‘vormvast’. Maar wat te denken van de volgende vervaarlijk hompelende regels uit ‘Pekinees eten’ (te vinden op www.poeziemarathon.nl/dichters/wissen.html)?
En toen het mormel mij voor ogen stond
Dat thuis vaak op mijn stoepje had gescheten
En dat ooit na een trap onder zijn kont
Mijn dure broek aan stukken had gereten
Gelukkig gaat Van Wissen binnenkort met de VUT, zodat hij tijd heeft om aan ritme en metrum te schaven.
Vooralsnog blijf ik daarom bij mijn stelling:
Driek van Wissen is terecht Dichter des Vaderlands geworden.
Bent u het eens of oneens met deze stelling? Breng voor 18 april uw stem uit op onze website: www.onzetaal.nl/homofkuit. U kunt ook per post reageren; stuur een briefkaart met ‘Driek van Wissen terecht Dichter des Vaderlands’ of ‘Driek van Wissen ten onrechte Dichter des Vaderlands’ naar de redactie van Onze Taal, Raamweg 1a, 2596 HL Den Haag. In de volgende aflevering de uitslag van de stemming.
Voor meer literatuur over het onderzoek naar verzen in rouwadvertenties zie www.onzetaal.nl/2005/4/rouw.html.
Auteursrechtelijk beschermd