Onze Taal. Jaargang 73

Iktionaire
Plakoksel
Jan Kuitenbrouwer

Of moet het tonderzwam zijn? ‘Geen misverstand,’ zou een politicus zeggen, ‘ze zijn natuurlijk allebei geweldig. Maar...’

Nee, toch plakoksel. Bij tonderzwam is direct duidelijk waar je het ongeveer moet zoeken (een zwam is een zwam, wat rest is vorm en plaats), met plakoksel ligt het veld wijd open: mens, dier, plant, verzinsel? Wat het ook is, je zult het maar hebben, dat voel je meteen. Voor iets onbenulligs verzinnen ze zo'n woord niet.

Het is iets met bomen.

Onze esdoorn heeft plakoksels.

Hij moet geveld. Achttien meter hoog. Vitaliteit: ‘redelijk’, vorm: ‘redelijk tot matig’. Maar ja, die plakoksels. Sterker: plakoksels vanuit de grond.

Ja, het is erg. We houden van onze esdoorn. Zijn ‘omvang is niet in verhouding tot de voortuin’ en hij houdt ‘onvoldoende afstand van de woning’, maar wij vinden dat juist gezellig.

Je vraagt een rooivergunning aan en je verwacht een briefje met ‘is goed’ of ‘nee, mag niet’, maar nee, je krijgt document G04/12.237, twee A4'tjes vol plechtige bomentaal. Eerst een lange opsomming van wat de ambtenaar beoordeeld (vetgedrukt) heeft. Stamdiameters, kroondiameters, vorm, vitaliteit, zichtbaarheid vanaf de weg, mate van beeldbepalendheid en, belangrijk, vooruitzichten voor de toekomst. Die vergunning krijg ik niet, denk je. Maar dan, we zijn inmiddels op A-viertje 2, komen de overwegingen. Geen puntenlijst nu, echte tekst. Diameters, vorm, vitaliteit, vooruitzichten, daar zijn ze weer, en je denkt nee, we krijgen hem niet, maar dan, toch nog onverwacht: ‘Desalniettemin’. Oef! Desalniettemin. Rooien dat ding! Want ja, die plakoksels. Vanuit de grond, mind you.

Ik zal document G04/12.237 koesteren. Te weten dat er mensen zijn die zo deskundig en gewetensvol toezien op het welzijn van onze bomen, en daar zo nauwgezet verantwoording van afleggen, daar gaat, in deze barre, donkere tijden, een grote troost van uit. De schrijver van document G04/12.237, ik zou bevriend met hem willen zijn.

Moet ik nog uitleggen wat plakoksel is?

Nee, ik vind het eigenlijk jammer dat ik het weet; als raadsel is de plakoksel mooier dan als feit, dus ik zal het voor u niet bederven.

Pas er wel voor op.