Onze Taal. Jaargang 73

Spaan
Mooi
Henk Spaan

Op de website van Onze Taal staat een aardig spelletje. De opdracht is van twee woorden het mooiste te kiezen. Ik neem aan dat de makers zich bewust zijn van het arbitraire karakter van de uitslag. Hoe definieer je de schoonheid van een woord? Ongetwijfeld zal de betekenis een rol spelen, het aantal lettergrepen, de klank, de gangbaarheid, maar ook de mensen die het woord gebruiken.

Opgave 4 laat me kiezen tussen kerstengeltje en toko. Kerstengeltje zal van deze twee wel winnen, tenzij de taalgevoeligen die deze site bezoeken geïrriteerd raken door de manifeste lieflijkheid van het kerstengeltje. Ik houd van Indonesisch eten, vooral omdat mijn vrouw het beter klaarmaakt dan alle Indonesische restaurants waar ik ben geweest. Zij haalt de ingrediënten in een gespecialiseerde winkel aan het Gerard Douplein in Amsterdam. Daarom zou ik geneigd zijn het woord toko te verkiezen, ware het niet dat er een bepaald soort ondernemers is dat zijn bedrijf als ‘toko’ wenst te bestempelen. Het zijn mannen die een biertje ook wel een ‘gele rakker’ noemen, hun echtgenote ‘het vrouwtje’ en hun villa in de Lubéron een ‘hut’.

Dit volk heeft het woord toko zo besmet dat ik het slechts spugend uit mijn mond krijg.

Je mag zelf ook een mooi woord opgeven. Ik heb hiernamaals ingevuld. Waarom ik het een mooi woord vind, is de combinatie van klank, betekenis en context. Zo'n voorkeur is waarschijnlijk altijd emotioneel. Hoewel ik er niet in geloof, is het een hoopgevend woord. Het zal niet worden gebruikt door iemand die zijn reclamebureau een ‘toko’ noemt en de combinatie van de ie- en de a-klanken is welluidend, zoals het shirt van het nationale voetbalelftal van Argentinië oogstrelend is. Oogstrelend is trouwens ook een mooi woord. Evenals Argentinië. Maar het mooiste woord van de Zuid-Amerikaanse topografie is Patagonië. Dat komt door de kwartjesboeken boven in de kast op het logeerkamertje van mijn oma in Haarlem, waarvan de inhoud zich niet zelden afspeelde in Patagonië. Weet iemand een mooier woord dan kwartjesboek? Hééft iemand nog een kwartjesboek? Dan wil ik het graag overnemen.