Onze Taal. Jaargang 73

[p. 118]

Reacties

Onze Taal biedt aan elke lezer de mogelijkheid tot reageren. Stuur uw reactie indien mogelijk per e-mail naar: [e-mail], of anders naar: Redactie Onze Taal, Raamweg 1a, 2596 hl Den Haag. Voor bijdragen aan deze rubriek gelden de volgende richtlijnen:

•	Formuleer uw reactie kort en bondig (bij voorkeur niet meer dan 250 woorden).
•	Geef in de tekst duidelijk aan op welk artikel u reageert.
•	Stel uw bijdrage zodanig op dat de lezer niet wordt verplicht een vorig nummer erbij te halen.
•	Lever uw reactie in onder vermelding van naam, adres en (eventueel) functie. De redactie kan buiten medeweten van de auteur inkortingen en stilistische veranderingen aanbrengen in reacties, en raadpleegt bij belangrijke wijzigingen de auteur.

Reacties kunnen doorgaans pas worden geplaatst twee maanden na het nummer waarop u reageert. Niet-geplaatste reacties worden doorgestuurd naar de auteur van het desbetreffende artikel.

Uitspraak van voornamen
Joop van Diepen - Oosterblokker

Jim, Idols-finalist van vorig jaar, spreekt zijn naam op z'n Nederlands uit.

Gerrit Bloothooft, Doreen Gerritzen en Emma van Nifterick wijzen in hun artikel ‘Van Amalia tot Zjors’ (februari/maart) op de soms grote variatie in de schrijfwijze van in Nederland voorkomende voornamen. Ze geven bijvoorbeeld wel 22 spellingen van de naam Angelica. Die variatie is nóg groter als we bedenken dat één spelling soms op meer dan één manier kan worden uitgesproken. De naam David, bijvoorbeeld, kom je ook wel op z'n Engels tegen als [deevit]. Soms is de uitspraak ook wat onvoorspelbaar: de ex-coach van het Nederlands elftal Frank Rijkaard laat zich [frenk] noemen, en idool Jim Bakkum houdt het zelf op de Nederlandse uitspraak van zijn voornaam, terwijl vrijwel iedereen hem met het ‘vertrouwde’ Engelse [dzjim] aanspreekt.

Vlaamse nasynchronisatie
Geert Vanhecke - Londen

In het december- en het januarinummer kwamen de ondertitels ter sprake die de Vlamingen aan bijvoorbeeld de tv-serie Baantjer toevoegen en de Nederlanders aan een Vlaamse serie als Spoed. Maar kan iemand mij ook uitleggen waarom men de stemmen van de Vlaamse acteurs in de film Science fiction voor de Nederlandse markt heeft nagesynchroniseerd met een Nederlands accent? Ook zou ik weleens willen weten waarom er steeds weer een ‘Vlaams gesproken’ en een ‘Nederlands gesproken’ versie wordt gemaakt van Amerikaanse en Britse kinderfilms (Disney, Harry Potter, etc.).

Is het werkelijk zo dat we in ons kleine Nederlandse taalgebied zo hardhorig geworden zijn dat we elkaars accenten niet meer kunnen verstaan? Mijn Australische vrouw kan dat niet begrijpen. Amerikanen, Australiërs, Britten en Nieuw-Zeelanders kunnen zonder al te veel problemen van elkaars films en soaps genieten, zonder nasynchronisatie of ondertiteling. Het blijft me een raadsel waarom Nederlanders en Vlamingen daar niet toe in staat zijn.

Deftige praat [1]: Argentinië
Lisonne van der Emde - Eindhoven

Volgens Reinildis van Ditzhuyzen zeggen hooggeplaatste personen in Argentinië niet ‘rojo’ voor ‘rood’ maar ‘colorado’, en spreken ze de y en de // van bijvoorbeeld yo (‘ik’) en caballo (‘paard’) niet uit als [j], maar als [dzje] (Onze Taal februari/maart). Maar colorado is beslist geen ‘netteluisjargon’. Alle Argentijnen gebruiken dit woord veel vaker dan rojo.

Ook dat alleen betere kringen y en // als [dzj] uitspreken, is onzin. In de 25 jaar dat ik in de Argentijnse hoofdstad Buenos Aires heb gewoond, ben ik van hoog tot laag niemand tegengekomen die deze letters op de Spaanse manier (dus als [j]) uitsprak. Dat gebeurt hooguit in de noordelijke provincies die aan Bolivia en Paraguay grenzen. Maar dat is regionaal, en met netteluisjargon heeft die [dzj]-uitspraak dus absoluut niets te maken.

Deftige praat [2]: taalgebruik Beatrix
M.A. van den Hout - Haaften

In het artikel ‘Deftige praat’, in het februari/maartnummer, analyseert Reinildis van Ditzhuyzen het taalgebruik van koningin Beatrix. Zij prijst haar om haar ‘keurige en vlekkeloze uitspraak’. Ik begrijp niet hoe zij tot deze constatering komt. Iedereen die onze koningin weleens heeft horen spreken, kan vaststellen dat zij een duidelijk hoorbaar Duits accent heeft.

Mevrouw Van Ditzhuyzen merkt nog wel op dat sommige mensen de uitspraak van de koningin bekakt zullen vinden en dat dat komt doordat steeds minder mensen zo netjes spreken. Ik kan alleen maar vaststellen dat de meeste mensen de klinkers veel ‘opener’ uitspreken dan de koningin.

Ik begrijp niet waarom mevrouw Van Ditzhuyzen niet ingaat op het Duitse accent van onze koningin. Dat is, gezien haar deels Duitse achtergrond, verklaarbaar en algemeen geaccepteerd. Het is, kortom, helemaal niet erg.

Deftige praat [3]: speldengeld
Annelies Homburg - Haarlem

Reinildis van Ditzhuyzen geeft in haar congreslezing, in het februari/maartnummer, enkele voorbeelden van oude hoftaal. Zo zou er in de tijd van Emma's huwelijk sprake zijn geweest van ‘speldengeld’: het jaargeld voor vorstelijke bruiden.

Wij hebben geen relaties met het koningshuis, maar het begrip ‘speldengeld’ is doorweven met mijn hele jeugd (ik ben van 1951). Mijn moeder heeft altijd een potje met speldengeld gehad. Daar werd alles uit betaald wat niet doorsnee was: de fietsenmaker, het bloemetje voor een bruiloft, het extra kleurtje bij de kapper - niet de gewone permanent, dus. (Maar als wij om een bijdrage vroegen voor het toegangskaartje voor het schoolfeest, was het speldengeld altijd net op...)

Mijn moeder leeft niet meer, dus ik kan haar niet meer vragen hoe dat in de praktijk geregeld was: kreeg zij echt extra geld van mijn vader, of was het een handig uitvluchtje? In ieder geval gebruik ik dat woord nu wel op die manier; als ik met meer thuiskom dan op het boodschappenbriefje stond, sus ik m'n geweten: ‘Ach, dat was van het speldengeld...’

Intonatie in de homoscene
Romeo Vermue - Terneuzen

‘Als we de Engelse melodie overzetten op de Nederlandse zin, dan wekt die onze lachlust op: die melodie klinkt overdreven, enerverend, en wordt geassocieerd met de manier van praten uit de homoscene’ - dat schrijft Vincent J. van Heuven in zijn artikel over de vervlakkende intonatie van het Nederlands, in het januarinummer. Nu vraag ik me af of meneer Van Heuven wel nagedacht heeft toen hij deze zin opschreef, want hij zal toch niet echt menen dat iedere homoseksueel zo'n nichterige intonatie heeft?