Spaan
Fout
Henk Spaan
Wat zijn taalkundigen? Taalkundigen publiceren boekjes waarin ze zonder blikken of blozen een archaïsche uitdrukking als zich bekreunen gebruiken, zoals op bladzijde 13 van Verandering en verloedering, dat is geschreven door drie wetenschappers van het Meertens Instituut. Aan de andere kant poneren ze: ‘De wetenschap moet internationaal (...)’ (blz. 44). Ze blijken zich dus ook zeer eigentijds te kunnen uitdrukken, een lenigheid van geest die je alle wetenschappers zou toewensen. Wát de wetenschap precies internationaal moet, is niet helemaal duidelijk, misschien ‘gáán’. De wetenschap moet internationaal gaan. Hieruit maak ik op dat deze taalkundigen geen stoffige kamergeleerden zijn die de hele dag hun ogen zitten te verpesten met hun neus in oude boeken. Ze kijken wel degelijk om zich heen, ook naar de televisie. Wat zien ze daar?
‘Het aanbod op de televisie bestaat voor een groot deel uit Engelse en Amerikaanse programma's.’ En die meneer Voskuil maar klagen dat op het Meertens Instituut alleen zinloos werk wordt gedaan. Zonder dollen, dat is gewoon goed gezien door de mensen van het Meertens Instituut.
Mijn bezwaar tegen het boekje is dat er weinig in wordt beweerd. Ik constateer een gebrek aan eigen mening. Er zijn mensen die ‘hun hebben’ zeggen en ‘groter als’, en als er nu maar genoeg van die mensen komen, gaan we het misschien wel allemaal zeggen, luidt de relativerende boodschap. Er is sprake van ‘laisser faire’. Om een paar foutjes bekreunen deze geleerden zich niet. Wat vroeger fout was, is nu misschien wel goed. Of omgekeerd. Sorry, maar dit klinkt me te katholiek. Fout is fout. Dan kunnen ze wel aankomen met mensen uit Heerlen die zeggen: ‘Hij eet zich een appel’ en dat we dat later misschien allemaal gaan zeggen, maar dan roep ik toch: fout! Als die mensen zich zo nodig een appel willen eten, gaan ze dat maar in Duitsland doen. Of Kees van Kooten nu een boek heeft gepubliceerd dat Koot droomt zich af heet, of niet. Van Kooten wilde met deze titel wijzen op het zelfbevlekkende aspect dat aan schrijven kleven kan. Met zich een appel etende Heerlenaren had en heeft hij niets te maken. Taalgeleerden die het erin willen zien, moeten vooral internationaal gaan. Nederlands snappen ze niet.