Onze Taal. Jaargang 73

Het mooiste woord van... Mensje van Keulen

Vele woorden kunnen het mooiste zijn, zo bleek uit de reacties op onze oproep. Voortaan zal maandelijks een professionele taalgebruiker in Onze Taal uiteenzetten waarom juist dat ene woord er met kop en schouders boven uitsteekt. In deze eerste aflevering het mooiste woord van Mensje van Keulen (1946), schrijfster van romans en verhalen. Haar verhalenbundel Het andere gezicht stond afgelopen najaar op de shortlist van de AKO-Literatuurprijs.

In een nis van de keuken stond het fornuis en daar, op een kleine blauwe vlam, stonden ze te sudderen en zwellen in een geëmailleerd gietijzeren pan. Onherkenbaar, al heetten ze appeltjes, peertjes, pruimen, abrikozen. Hard, droog, stoffig, voor ze met water en een pijp kaneel de pan in gingen. Zacht, doorweekt, glanzend, wanneer ze afgekoeld, soms nog lauw, in de licht gebonden, oranjebruine doorzichtige saus op tafel verschenen en behoedzaam op de borden werden geschept. Nog altijd was er nauwelijks overeenkomst met het fruit in de fruitschaal. Tuttifrutti. De eerste helft van het woord had eerder met ‘toetje’ te maken, de tweede met het wriemelen van een vork in de zwarte, rimpelige vruchten waarvan alleen de pit verband hield met wat er in het hart zat van strakke, groene reine-claudes en rode pruimen die gevuld leken met honingmeloen.

Little Richard scoorde er een hit mee. Geen zoet, week liedje, maar hees en rauw en vol tuttifrutti's die veelvuldig in de straat werden meegezongen: ‘Toetiefroetie ome Roelie.’ Of wie geinig wou zijn: ‘Toetiefroetie ouwe hoerie.’ Gevolgd door: ‘Awopbopaloobopalopbamboom!’ Wat het karakter van het liedje nog eens onderstreepte.

Talloos zijn de mooie woorden.

Melancholie. Vergetelheid. Mama. Glasbak. Lucifer. Namen van vruchten, groenten, bloemen, kleuren, dieren, rivieren. En lekkernijen. O, chocola! Breek het in stukjes: cho-co-la. En dan: Bonbon. Praline. Amandelkrul. Speculaas. Mariakaakje. Chipolata. Vanillevla. Rijstebrij. Slagroomsoes. Laat ze sudderen en zwellen, kijk, luister, schep ze op, zeg ze hardop, zeg ze zacht, lik eraan, bijt erin en proef, want alle taal die de tong streelt is tuttifrutti.