Tamtam
Redactie Onze Taal
Het Indo-Europees komt uit Turkije
Het Indo-Europees, de taal waar bijna alle moderne Europese talen van afstammen, is vermoedelijk zo'n 9000 jaar geleden ontstaan in Anatolië, in het huidige Turkije. Dat beweren Russell Gray en Quentin Atkinson van de universiteit van Auckland in het gezaghebbende tijdschrift Nature. Een al zeer lang slepende discussie is hiermee volgens hen beslecht.
Die discussie ging tussen de aanhangers van de Kurgan- en die van de Anatolië-hypothese. Volgens de eerste werd het Indo-Europees aanvankelijk alleen gesproken door het Kurgan-volk, dat zo'n 6000 jaar geleden een groot gebied ten zuiden en ten westen van het Oeralgebergte ging bewonen. De andere theorie gaat ervan uit dat boeren die zich 9000 jaar geleden vanuit Anatolië razendsnel over Europa en Azië hebben verspreid, daar niet alleen nieuwe landbouwtechnieken hebben geïntroduceerd maar ook het Indo-Europees.
De twee Nieuw-Zeelanders kwamen bij de Anatolië-variant uit nadat ze een stamboom hadden opgesteld van het Indo-Europees en 87 van zijn nazaten, waaronder het Nederlands, Engels en Spaans, maar ook het Afghaans, Hindi en Sanskriet. Ze selecteerden 200 woorden die in iedere tijd en cultuur voorkomen, zoals ik, jacht, lucht en moeder. Van sommige van die woorden is bekend wanneer de klanken ervan zijn gaan veranderen. Zo is in het Nederlands in de Renaissance de [ie]-klank veranderd in een [ei], waardoor wij nu ‘zwijn’ zeggen in plaats van ‘swine’. En ook al die andere Indo-Europese talen ondergingen dergelijke veranderingen. Met een ingewikkelde statistische methode, die ook gebruikt wordt in de biologie, gingen Atkinson en (de bioloog) Gray na wanneer die klankveranderingen moeten hebben plaatsgevonden, en dus ook wanneer al de onderzochte woorden nog allemaal dezelfde klank hadden. Dat bleek ongeveer 9000 jaar geleden te zijn - 3000 jaar dus voordat het Kurgan-volk door Azië en Europa begon te trekken.
Bronnen: Nature, International Herald Tribune, de Volkskrant
Suriname in Taalunie. Sinds 12 december maakt Suriname deel uit van de Nederlandse Taalunie, de overheidsorganisatie die door Nederland en Vlaanderen is opgericht om een gezamenlijk taalbeleid te voeren. Suriname krijgt na toetreding hulp bij de ontwikkeling van woordenboeken en digitale taalbestanden, en het land zal de officiële spellingregels van het Nederlands invoeren. (Taalunieversum)
Mayahiërogliefen
Foto: www.civilization.ca
Mayataal ontdekt. De Maya-indianen hadden een heilige taal, waarvan lange tijd is aangenomen dat die was uitgestorven. Taalkundigen hebben nu echter ontdekt dat een weinig bekende groep indianen in Guatemala een dochtertaal ervan spreekt. Dit maakt het misschien gemakkelijker om de hiërogliefen uit de oude taal te ontcijferen. (The Independent)
Taalkalender. Uitgeverij Sdu, die al jarenlang de Onze Taal Taalkalender uitgeeft, heeft het kort geding dat ze aanspande tegen concurrent Het Spectrum verloren. Inzet was de term taalkalender in de titel Prisma Taalkalender, die Het Spectrum onlangs op de markt bracht. Volgens de rechter deed die uitgeverij daarmee niets onrechtmatigs: taalkalender is een beschrijvend woord dat iedereen mag gebruiken. (Persbericht Het Spectrum)
Belgische regering. De Vlaamse regering weigert de federale regering van België een advies te geven over een verdrag, vanwege het ‘schabouwelijke Nederlands’ waarin dat verdrag gesteld is. Minister Ludo Santen: ‘We willen maar al te graag ons advies geven (...). Maar dan moeten we wel begrijpen waarover het gaat. En dat hebben we, zelfs na een derde lezing van de tekst, nog niet door.’ (Persbericht Vlaamse regering)
Meester en slaaf. Ambtenaren uit Los Angeles hebben fabrikanten en verkopers van computerapparatuur gevraagd de ‘discriminerende’ termen master en slave ter aanduiding van de hiërarchie tussen de harde schijven niet meer te gebruiken - een verzoek dat door veel mensen werd afgedaan als te politiek correct. (CNN)
Handschrift. Volgens de Stichting Schriftontwikkeling wordt ons handschrift zó slecht dat de postsorteermachine van TPG Post geschreven adressen steeds minder goed herkent. De stichting pleit voor een nieuwe schrijfletter, die geschikter is voor de balpen. (Reformatorisch Dagblad)
Taalachterstand. Autochtone leerlingen met een achterstand raken steeds verder achterop. Aan het einde van de basisschool lopen ze een jaar achter in taal en bijna vijf maanden in rekenen. Allochtone leerlingen halen hun achterstand juist in. Dat stelt het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) in een rapport dat half december verscheen. (Leeuwarder Courant)
Moedertaal. Allochtone kinderen die de taal en cultuur van hun ouders bestuderen en thuis gebruiken, krijgen volgens een Britse studie meer taalgevoel en bereiken meer in het leven. (BBC, Van Dale)
Koppelingen naar de originele berichten staan op de internetpagina www.onzetaal.nl/tamtam; let wel: internetkoppelingen verouderen snel. Op onze website staat iedere dag vers taalnieuws.
Auteursrechtelijk beschermd