104 andere woorden voor flash mob
Taaladviesdienst
Flitsfeit, momentmeute, schichtschare, verdwijnvolk, wegwezers: de oproep om een Nederlands woord te bedenken voor flash mob (Onze Taal oktober) heeft enkele klinkende alliteraties opgeleverd. Ook van de zeven meest ingezonden woorden zijn er vijf allitererend: bliksembende (3x), bliksembijeenkomst, flitsbende, flitsbijeenkomst, gauwgroep, groep(s)grap en plotsploeg (elk 2x).
De overige 97 ingezonden alternatieven werden alle slechts één keer genoemd; in totaal reageerden 51 lezers op onze oproep.
We omschreven flash mob als ‘een groep mensen die via internet hebben afgesproken om op een bepaald moment op een bepaalde plaats iets ongewoons te doen, om vervolgens weer te verdwijnen’. Daarbij benadrukten we dat flash mob ook op het evenement kan slaan (‘Heb jij meegedaan aan die flash mob?’). Verder noemden we twee alternatieven uit de media: flitsmenigte en flitsmeute. Op zich prima samenstellingen, maar - zo schreven we - er moet een woord te bedenken zijn dat het verschijnsel flash mob preciezer beschrijft.
Het zou mooi zijn als ook het Nederlandse alternatief voor flash mob naar zowel de groep mensen als de gebeurtenis zou verwijzen. Als we daarvan uitgaan, vallen bijvoorbeeld flitsfeit, groepgrap en spoedpoets af; deze woorden hebben immers niet de betekenis ‘groep mensen’ in zich. Sowieso is de betekenis van deze woorden te breed: ze zouden ook naar een heel ander soort feit of grap kunnen verwijzen. Ook te algemeen zijn samenstellingen als bliksembijeenkomst en flitsbijeenkomst.
Daarnaast werden er alternatieven ingezonden die wel de betekenis ‘groep mensen’ in zich hebben maar weer niet geschikt zijn om een evenement aan te duiden. Tot deze reeks behoren samenstellingen met menigte, meute, groep, ploeg, volk, massa, drom, etc. Ook de leuke vondst wegwezers valt af vanwege haar beperkte betekenis.
De gewenste dubbele betekenis is wél te vinden in de inzendingen met oploop, troep en bende. De twee ingezonden samenstellingen met oploop - dot.kom.oploop en momentoploop - zijn echter respectievelijk te onduidelijk en te algemeen. Troep kwam alleen voor in flitstroep, dat vanwege de dubbele betekenis van troep - ‘menigte’ en ‘rommel’ - zeker in aanmerking komt om flash mob te vervangen. Bende heeft diezelfde dubbele betekenis, maar is volgens ons iets luchtiger en sluit daarom beter aan bij het verschijnsel flash mob. Onze voorkeur gaat dan ook uit naar een samenstelling met bende.
Het winnende alternatief is bliksembende geworden, omdat dat het vaakst voorgesteld werd en bovendien lekker allitereert. Daarnaast heeft het door bliksem een passende betekenisovereenkomst met bestaande woorden als bliksemactie, bliksembezoek en bliksemcarrière. De eerste die bliksembende voorstelde, was Sibrand de Grauw uit Dordrecht. Hij ontvangt de boekenbon van €25,- van de Stichting LOUT (Let Op Uw Taal). We bedanken alle inzenders hartelijk voor hun creatieve bijdrage.