Tamtam
Redactie Onze Taal
Nederlands als wetenschapstaal
Engels speelt een steeds grotere rol op de universiteit. Is dat erg? Nee. Engels is nu eenmaal de lingua franca van de wetenschap, vindt de adviescommissie-Frijhoff van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW), die de positie onderzocht van het Nederlands in de geestes- en de gedrags- en maatschappijwetenschappen. Haar rapport Nederlands tenzij... werd op 21 maart aangeboden aan de minister van Onderwijs.
Toch vinden Frijhoff en zijn collega's zeker niet dat het Engels dan ook maar klakkeloos ingevoerd moet worden in de hele Nederlandse academische wereld. De commissie is bijvoorbeeld tegen Engelstalig onderwijs, zeker in de eerste fase van de studie (de bachelorfase), onder meer omdat dat zou leiden tot kwaliteitsverlies. De docent drukt zich niet optimaal uit en de student begrijpt niet alles. Bachelorstudenten kunnen volgens het rapport beter op een andere manier aan het academische Engels wennen, namelijk door taallessen te volgen die speciaal gericht zijn op het Engels van hun vakgebied.
Het rapport benadrukt ook het maatschappelijke belang van het Nederlands als wetenschapstaal. Wetenschappers hebben volgens de commissie de plicht de samenleving te vertellen waar ze zoal mee bezig zijn, bijvoorbeeld door stukken te schrijven in het wetenschapskatern van een krant. En dat moet natuurlijk wel in het Nederlands worden gedaan. Wanneer een taal niet meer voor dit soort stukken gebruikt wordt, dan zal die volgens de commissie al snel degraderen tot ‘een dialect of sociolect’.
Verder pleit de commissie voor meer erkenning voor Nederlandstalige wetenschappelijke artikelen in vakbladen. Deze tellen nu officieel niet als wetenschappelijke publicatie. En dat terwijl het soms veel meer voor de hand ligt om in het Nederlands te schrijven, bijvoorbeeld als het om Nederland of het Nederlands gaat.
Bron: Nederlands tenzij... Tweetaligheid in de geestes- en de gedragsen maatschappijwetenschappen. Amsterdam, Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen, 2003.
Cursus voor mbo-docent. Ruim 6000 van de circa 20.000 mbo-leerlingen van de Haagse Mondriaan Onderwijsgroep beheersen het Nederlands te slecht om de lessen goed te kunnen volgen. Het Haagse Regionaal Opleidingen Centrum (ROC) gaat daarom tientallen docenten bijscholen. Die vergeten namelijk vaak te controleren of de boodschap wel is overgekomen, (de Volkskrant)
Lezen. Een rapport van het Nederlandse Sociaal en Cultureel Planbureau, dat in februari werd gepubliceerd, wijst uit dat jongeren tussen de twaalf en achttien jaar dagelijks gemiddeld vijf minuten aan boeken besteden. Internet en computeren (25 minuten) en tv (92 minuten) winnen terrein. Deze cijfers zijn overigens wel gebaseerd op een onderzoek uit 2000. (De Limburgervia Taalunieversum)
Nedersaksisch. Veel mensen in het oosten en noorden van Nederland beheersen het Gronings of een ander Nedersaksisch dialect nog goed, maar ze gebruiken het nauwelijks meer - ook niet thuis. Dat blijkt uit een grootschalig onderzoek van de Rijksuniversiteit Groningen. (Groninger Internet Courant)
Cruwelzin. De winnende zin van de door Van Dale uitgeschreven gruwelzinnenprijsvraag luidt: ‘Deze bepaling is ontegensprekelijk interpretatief zodat de geïnterpreteerde wet geacht wordt steeds de betekenis te hebben gehad welke door de interpretatieve wet is vastgesteld.’ (Van Dale)
Minister Veerman
foto: CDA
Geen mestkip maar vleeskip. Om het imago van de landbouwsector te verbeteren, zal demissionair minister Veerman van Landbouw het niet langer over ‘mestkippen’ en ‘mestvarkens’ hebben, maar over ‘vleeskippen’ en ‘vleesvarkens’. De bewindsman beloofde ook Van Dale in te lichten. (Brabants Dagblad)
Bijsluiters bij geneesmiddelen zijn vaak onbegrijpelijk. Daarom wil ‘DGV Nederlands instituut voor verantwoord medicijngebruik’ dat de schrijvers van deze bijsluiters op cursus gestuurd worden. (DGV)
Oudertaal. Moeders die met hun baby praten, laten duidelijker hun goedkeuring of afkeuring doorklinken dan vaders - die gebruiken vaak meerduidig te interpreteren geluidjes. Dit blijkt uit recent onderzoek waarin de zogenoemde babytalk van ouders is geanalyseerd dooreen computer. (New Scientist)
Russische taalwet weggestemd. De Russische Doema nam onlangs een wet aan die de media en de ambtenarij moest verbieden om slang, ‘onnodige’ leenwoorden en grof taalgebruik te bezigen. De Russische senaat stemde de wet weg, omdat hij ‘slecht doordacht’ zou zijn. (Yahoo!, NJ.com, The Moscow Times, BBC)
De tv-serie Pokémon
Grof door tv. Volgens NIPO-onder-zoek, uitgevoerd in opdracht van de NCRV, heeft ruim de helft van alle ouders bij hun kinderen weleens gedragsveranderingen bespeurd die terug te voeren zijn op bepaalde tv-programma's. 38 procent van hen beklaagt zich erover dat kinderen grover in de mond worden na het zien van series als Pokémon, Dragonball Z en Power Rangers. (Amersfoortse Courant)
Drietaligheid. Volgens de Franse president Chirac moeten jonge kinderen op school twee vreemde talen onderwezen krijgen. Dit zei hij tijdens een bijeenkomst van een Frans-Duits jeugdparlement. Andere culturen leer je pas echt begrijpen als je de taal leert, vond Chirac, en in het kader van de Europese samenwerking is dat belangrijker dan ooit. Bondskanselier Schröder onderschreef dit. (Der Spiegel)
Koppelingen naar de originele berichten staan op de internetpagina
www.onzetaal.nl/tamtam; let wel: internetkoppelingen verouderen snel. Op onze website staat iedere dag vers taalnieuws.
Auteursrechtelijk beschermd