Onze Taal. Jaargang 70

[p. 233]

InZicht

Raymond Noë

InZicht licht u in over nieuwe boeken, congressen en lezingen in taalkundig Nederland. Vermelding in deze rubriek betekent niet dat de redactie ze aanbeveelt. Voor een zo volledig mogelijk beeld hebben wij ook uw hulp nodig. Weet u iets waarvan u denkt dat het in deze rubriek thuishoort, laat het ons dan weten.
Verschijningsdata en prijzen onder voorbehoud.

Engelse zakenbrieven

Een zakelijke brief schrijven in het Engels is ook voor degenen die deze taal redelijk beheersen nog niet zo eenvoudig. Indeling, aanhef, standaardformuleringen - het is in het Engels allemaal net even anders (of compleet anders) dan in het Nederlands. Andrew Baxter, een al vele jaren in Nederland wonende Brit, stelde een handboek Engelse bedrijfscorrespondentie samen waarmee de briefschrijver op weg geholpen wordt. Het boek gaat in op vormconventies, structuur en stijl, bevat een hoofdstuk met voorbeeldbrieven en behandelt ook andere vormen van correspondentie, zoals e-mail, memo's en faxen. Voorts zijn er drie hoofdstukken over ‘valkuilen’ en ter aanvulling een aantal bijlagen met onregelmatige werkwoorden, aanspreektitels, geografische namen, enzovoort.

Effectief corresponderen in het Engels is een uitgave van Sdu Uitgevers en kost f 52,50/€23,82 (ingenaaid, 297 blz.). ISBN 90 12 08990 5

Van Dale Italiaans

Onlangs verschenen de Van Dale-handwoordenboeken Italiaans-Nederlands en Nederlands-Italiaans. De boeken, samengesteld in samenwerking met de Italiaanse uitgeverij Zanichelli, worden in zowel het Italiaanse als het Nederlandse taalgebied verkocht. De boeken zijn geschikt voor professioneel gebruik: de omvang ervan (per boek ruim 1100 bladzijden, met 60.000 trefwoorden) garandeert dat de woordenschat van beide talen ruimschoots gedekt wordt. Bij elk lemma worden de betekenis(sen) en informatie over de klemtoon en een eventueel onregelmatig meervoud gegeven. Bovendien wordt de betekenis toegelicht in voorbeeldzinnen. Voorts bevat het deel Italiaans-Nederlands een beknopt overzicht van de Italiaanse grammatica, en het deel Nederlands-Italiaans een Italiaanstalig overzicht van de Nederlandse grammatica.

Van Dale handwoordenboek Italiaans-Nederlands/Nederlands-Italiaans is een uitgave van Van Dale Lexicografie en Zanichelli; de twee delen kosten bij elkaar f 175,-/€79,41 (gebonden, met stofomslag, totaal 2155 blz.). ISBN 90 6648 306 7 (I-N)/90 6648 307 5 (N-I)

Verhaalanalyse

Luc Herman en Bart Vervaeck geven in hun boek Vertelduivels een overzicht van traditionele en recente inzichten uit de verhaalanalyse. Het boek begint met de bespreking van klassieke theorieën. Vervolgens komt de structuralistische verhaaltheorie aan bod, die in de jaren zestig van de vorige eeuw ontstond en zich richtte op het blootleggen van onderliggende ‘verhaallagen’. Tot slot laten de auteurs zien hoe de nieuwste theorieën deze ‘klassieke’ benaderingen hebben gecorrigeerd. De tekst wordt geïllustreerd met zeer veel voorbeelden. Hoewel in de eerste plaats gericht op het taalonderwijs in het hbo en aan de universiteit, is het boek ook geschikt voor de belangstellende leek.

Vertelduivels. Handboek verhaalanalyse is een uitgave van uitgeverij Vantilt en VUBPRESS en kost f 39,90/€18,11 (ingenaaid, 184 blz.). ISBN 90 75697 55 4

Vloeken

Eind juli verscheen de tweede druk van Vloeken van P.G.J. van Sterkenburg. Het boek bevat zo'n tweehonderd pagina's meer dan de eerste druk. Het eerste deel gaat uitvoerig in op het verschijnsel ‘vloeken’ (aard, geschiedenis, taalkundige en maatschappelijke aspecten, geografische verspreiding); het wordt gevolgd door een uitgebreid - maar volgens de auteur nog steeds niet compleet - lexicon van vloeken en verwensingen.

Vloeken. Een cultuurbepaalde reactie op woede, irritatie en frustratie verscheen bij Sdu Uitgevers en kost f 79,90/€36,25 (gebonden, met stofomslag, 715 blz.). ISBN 90 12 09026 1

Zinsbouw

A.M. Duinhoven betoogt in zijn boek Analyse en synthese in het Nederlands dat de zinsbouw van het hedendaagse Nederlands (en elke andere taal) het product is van de steeds terugkerende keuze tussen analyse en synthese - simpel gezegd de keuze tussen tafel waaraan mensen ontbijten en ontbijttafel. In het eerste deel van het boek verduidelijkt Duinhoven de taalkundige principes van analyse en synthese; in het tweede deel gaat hij in op de praktijk en beschrijft hij hoe die keuzes tot bepaalde patronen geleid hebben. Hij besteedt daarbij aandacht aan zinsdelen, zinsconstructies, volgordeverschijnselen en samentrekkingen.

Analyse en synthese in het Nederlands is een uitgave van Van Gorcum en kost f 49,95/€22,67 (ingenaaid, 244 blz.). ISBN 90 232 3707 2

Taalstage

Allochtonen die een cursus Nederlands volgen, kunnen deze opleiding afsluiten met een taalstage van zes maanden, waarin ze onbetaald taal- en werkervaring opdoen. Merel Houdijk en Joke Scheepers schreven een lesboek waarmee cursisten Nederlands als tweede taal zich kunnen voorbereiden op zo'n taalstage. In het boek wordt verteld wat een taalstage inhoudt, wat de stagiair en de ‘werkgever’ van elkaar mogen verwachten en welke (eigen) kwaliteiten in een stage van pas kunnen komen. Ten slotte wordt ook aandacht besteed aan het formuleren van leerdoelen en het maken van afspraken over de invulling van de stage.

Voorbereid op taalstage is een uitgave van Coutinho en kost f 25,-/€11,35 (ingenaaid, 92 blz.). ISBN 90 6283 237 7

[p. 234]

Latijn in het Nederlands

Latijn dat leeft biedt een overzicht van de vele woorden die het Nederlands aan het Grieks en het Latijn ontleend heeft. Het betreft gewone, vaak alledaagse woorden (index, massa), juridische, geneeskundige en andere wetenschappelijke termen (de jure, neurasthenicus), en uitdrukkingen (de gustibus non est disputandum). Bovendien zijn ook de bekendste namen uit de Romeinse mythologie opgenomen. Van elk lemma wordt een vertaling of een omschrijving gegeven. Als extra is een korte beschrijving van de Latijnse grammatica opgenomen.

Latijn dat leeft. Repertorium van Latijnse woorden en uitdrukkingen in het Nederlands van nu van G.F. Diercks en J.C.F. Nuchelmans verscheen bij Valkhof Pers en kost f 29,50/€13,39 (ingenaaid, 200 blz.). ISBN 90 5625 091 4

De taal van De Ruyter

De schriftelijke nalatenschap van Michiel de Ruyter bestaat uit brieven en scheepsjournalen, in totaal zo'n 1900 bladzijden. De neerlandicus L. Koelmans bestudeerde deze handschriften om daarmee een bijdrage te leveren aan een overzicht van het zeventiende-eeuwse Nederlands, een taal in ontwikkeling die nog zeer veel variatie kende. In twee eerdere boeken beschreef hij al de spelling en de woordenschat van De Ruyter, en onlangs publiceerde hij het afsluitende deel over de woordvorming en de zinsbouw. Het boek geeft een uitvoerige analyse van alle morfologische en syntactische aspecten van het werk van De Ruyter; de tekst is rijkelijk voorzien van voorbeeldcitaten.

Het Nederlands van Michiel de Ruyter. Morfologie, woordvorming, syntaxis verscheen bij Van Gorcum en kost f 49,95/€22,67 (ingenaaid, 236 blz.). ISBN 90 232 3697 1

Tentoonstelling over het schrift

De komende twee jaar reist de tentoonstelling Het ABC op reis door Nederland. Deze tentoonstelling gaat in op alfabetisering en analfabetisme, en op de geschiedenis van het schrift en die van het alfabet. De tentoonstelling is van 8 tot 30 september te zien in Tilburg, en gaat vanaf januari 2002 op reis langs de twaalf Nederlandse provincies. Het ABC op reis is in Tilburg dagelijks van 13.00 tot 17.00 uur te zien in het voormalige kantoor van de Generale Bank, Heuvel 69 (tel. 013 - 580 08 21). De toegang is gratis. Meer informatie: www.tref.nl/tilburg/scryption.