Onze Taal. Jaargang 70

[p. 33]

InZicht

Raymond Noë

InZicht licht u in over nieuwe boeken, congressen en lezingen in taalkundig Nederland. Vermelding in deze rubriek betekent niet dat de redactie ze aanbeveelt. Voor een zo volledig mogelijk beeld hebben wij ook uw hulp nodig. Weet u iets waarvan u denkt dat het in deze rubriek thuishoort, laat het ons dan weten.
Verschijningsdata en prijzen onder voorbehoud.

Jargon van de psychoanalyse

Van het Psychoanalytisch woordenboek (1994) is een herziene en sterk uitgebreide tweede druk verschenen. Het boek bestaat voor het grootste deel uit een lexicon met daarin definities van alle belangrijke psychoanalytische termen en korte beschrijvingen van ‘centrale personen’ en hun ideeën. Daarnaast bevat het een bijlagendeel over de brieven, de publicaties en het leven van Freud, en een uitgebreide literatuurlijst.

Nieuw psychoanalytisch woordenboek van Harry Stroeken is een uitgave van Boom en kost f 49,50 (ingenaaid, 271 blz.).
ISBN 90 5352 617 X

Verhalen vertellen

Lang geleden werden verhalen mondeling overgeleverd. Dat vertellen diende niet alleen om informatie over te dragen, maar het had ook een sociale functie. In De kracht van verhalen bepleit verteller Jac Vroemen de herwaardering van vertellen als manier om met elkaar te communiceren, omdat het tot echt contact leidt en zelfs een helende werking kan hebben op onze door zorgen en problemen geteisterde zielen. Vroemen gaat in op de verschillen tussen vertellen enerzijds en voordracht en theater anderzijds, hij besteedt aandacht aan hoe we spreken en luisteren, en geeft adviezen en tips over hoe men in een vertelkring of in het dagelijks leven het vertellen tot een ware levenskunst kan ontwikkelen. En uiteraard is er ook veel aandacht voor de soorten verhalen die verteld kunnen worden.

De kracht van verhalen van Jac Vroemen is een uitgave van Bres en kost f 29,50 (gelijmd, 189 blz.). ISBN 90 6229 066 3

Woordenboek Nederlands-Russisch

Bij uitgeverij Pegasus is een geactualiseerde en uitgebreide herdruk verschenen van het Groot woordenboek Nederlands-Russisch van A.H. van den Baar. Ten opzichte van de vorige (tweede) druk, die nog door Van Dale werd uitgegeven, is er flink wat veranderd. Het boek heeft een overzichtelijker en compactere vormgeving gekregen, de Nederlandse tekst staat nu in de nieuwe spelling en de vertalingen en voorbeeldzinnen zijn geactualiseerd. Bovendien zijn er 7000 trefwoorden toegevoegd, zodat het boek nu 60.000 trefwoorden bevat. In de Russische vertalingen wordt indien nodig ook een stijlniveau (registeraanduiding) aangegeven. Het corresponderende deel Russisch-Nederlands zal medio dit jaar verschijnen.

Groot woordenboek Nederlands-Russisch kost f 209,35/Bfr. 4185/€95,- (gebonden, stofomslag, 1265 blz.).
ISBN 90 6143 273 1

Handelswoordenboek

Het onlangs verschenen Businesswoordenboek van Kramers is gebaseerd op de algemene woordenboeken Nederlands-Engels/Engels-Nederlands (100.000 trefwoorden) van deze uitgever, maar ten behoeve van het zakenleven zijn daar 15.000 termen uit marketing, handel, beurs, bank- en geldwezen, economie, recht en ICT aan toegevoegd. In de bijlagen zijn verder nog een grammatica van het Engels en een correspondentiehulp opgenomen. Het woordenboek is ook op cd-rom verkrijgbaar. Deze bevat als extra nog een stijlgids van het Engels, met daarin aandacht voor voetangels en klemmen die zich bij het vertalen in en uit het Engels kunnen voordoen.

Kramers Businesswoordenboek Engels-Nederlands/Nederlands-Engels, onder redactie van H. Coenders, H.J. Demeersseman en P.S. Vermeer, is een uitgave van Elsevier en kost f 99,50 (gebonden, 1683 blz.). Ook de cd-rom kost f 99,50.
ISBN 90 6882 438 4 (boek); 90 6882 403 1 (cd-rom)

Beurstermen

De financiële berichtgeving in de krant is vergeven van de vaktermen - waaronder veel Finglish (‘financieel Engels’) - die de berichten er voor de leek niet begrijpelijker op maken: underperformer, straddle, ondertoon, halfkaal schrijven, enzovoort. Ton den Boon (hoofdredacteur van de grote Van Dale) stelde een woordenboek samen met financieel-economisch jargon zoals dat dagelijks op de beurspagina's in de krant te lezen is. Indien nodig wordt de taalkundige beschrijving uitgebreid met een korte uitleg en/of een illustrerend citaat.

Zakenwoordenboek beurstaal is een uitgave uit Het Taalfonds van L.J. Veen en kost f 29,90 (gelijmd, 155 blz.).
ISBN 90 204 5901 5

Schrijfhulp

Het Prisma handboek van de Nederlandse taal presenteert zich als ‘een “algemeen Nederlandse spraakkunst voor-het-volk”, een compleet naslagwerk met grammatiaregels’. Het boek bevat hoofdstukken over taalwetten en -regels, woordsoorten en woordvorming, zinnen, tekstopbouw, werkwoorden, enkel- en meervoud, verwijswoorden, woorduitgangen, samenstellingen en afleidingen, en hoofdletters en leestekens. Behalve op de regels gaat de overzichtelijk in twee kleuren gepresenteerde tekst ook in op uitzonderingen, valkuilen en eigenaardigheden, en het geheel wordt verduidelijkt met voorbeeldzinnen.

Prisma handboek van de Nederlandse taal van Henriëtte Houët is een uitgave van Het Spectrum en kost f 52,75 (gelijmd in harde kaft, 349 blz.).
ISBN 90 274 6377 8

Dialectendag

De tweejaarlijkse Nederlandse Dialectendag wordt dit jaar voor het eerst in België gehouden, en wel op 17 maart van 10.00 tot 16.30 uur in het cultureel centrum Alden Biesen in Bilzen. Het thema is ‘Dialect en familienamen’ (tegelijk ook het onderwerp van het traditioneel op deze dag verschijnende Dialectenboek). Het ochtendprogramma bestaat uit lezingen van prof. dr. Magda Devos, Henny Stoel, Jan Wauters en dr. Ann Marynissen. Het middagprogramma wordt gevuld met zogenoemde ‘werkwinkels’ over dialectologische en genealogische onderwerpen. Bovendien is er een informatiemarkt, waar onder meer veel dialectverenigingen en heemkundekringen aan deelnemen. De toegang is gratis.

Informatie over het programma en de aanmelding is te verkrijgen bij: Stichting Nederlandse Dialecten, telefoon 024-361 20 48. In België:

[p. 34]

Vlaams Centrum voor Volkscultuur, telefoon 02 - 24317 30, e-mail [e-mail].

Verborgen boodschappen

Gesproken communicatie bevat veel verborgen boodschappen, die iets vertellen over de gevoelens van de spreker. Als we weten waar we op moeten letten, kunnen we veel van die boodschappen herkennen en interpreteren. Hoe dat precies in zijn werk gaat, beschrijft Ed Nissink in Ergens mag ik je wel... Het boek beschrijft op welke manieren mensen hun gevoelens, denkbeelden, wensen, voorkeuren en afkeer verbergen en waarom ze dat doen, en hoe we daar, als we de boodschap eenmaal herkend hebben, adequaat op kunnen reageren. De tekst is voorzien van veel voorbeelden, oefeningen en tips.

Ergens mag ik je wel... Verborgen boodschappen in onze communicatie wordt uitgegeven door Ankh-Hermes en kost f 29,50 (gelijmd, 175 blz.).
ISBN 90 202 6021 9

Speelse taal

• Voer voor alfabeten vertelt verhaaltjes over taal: korte, columnachtige stukjes, waarin op onderhoudende toon leuke wetenswaardigheden over bepaalde woorden en taaluitingen beschreven worden, met de nadruk op etymologie (zoals de herkomst van fata morgana), woordbetekenis (onder meer de voorvoegsels dis- en dys-) en stijl(vormen).

Voer voor alfabeten van Harman A. Hoetink wordt uitgegeven door Bzztôh en kost f 24,50 (gelijmd, 160 blz.).
ISBN 90 5501 773 6

• Weet u wat ommen is? Of rumpen? En wat is een ukkel? Het zijn natuurlijk alledrie plaatsnamen, maar waar staan die namen voor? Nou, ommen is bijvoorbeeld ‘uit pure levensvreugde een extra rondje met de draaideur maken’, en een ukkel is ‘een puistje in aanleg’. Justus van Oel verzon voor een groot aantal Belgische en Nederlandse plaatsnamen een fictieve, grappig bedoelde betekenis en publiceerde die verzameling (in 1989) in de vorm van een lexicon. Van dit boek is nu een herziene en uitgebreide herdruk verschenen.

Kunt u breukelen? is een uitgave van Nijgh & Van Ditmar en kost f 19,90 (gelijmd, 155 blz.). ISBN 90 388 5508 7

• Driek van Wissen is behalve dichter ook iemand die graag met taal speelt. Het liefst gaat hij op zoek naar vreemde eigenschappen van woorden en rare inconsequenties in het (dagelijks) taalgebruik (‘Een voetballer staat niet opgesteld, want hij ligt eruit en dus zit hij op de bank.’). Zijn beschouwingen zijn uitgegeven in zeven boeken, waaruit nu een bloemlezing is samengesteld onder de titel De Dikke Driek. Over vreemde neologismen, opmerkelijke liedteksten en verkeerde (spreek)woorden.

De Dikke Driek. Het betere werk. Luchtige taalbeschouwingen is een uitgave van Bzztôh en kost f 29,50 (gelijmd, 351 blz.).
ISBN 90 5501 783 3

• Wim Daniëls schreef samen met zijn twee jonge kinderen een boekje met 75 taalspelletjes, waarbij je meestal niet meer nodig hebt dan pen en papier. De spelletjes zijn bedoeld voor kinderen vanaf tien jaar en variëren in moeilijkheidsgraad.

Slap-lantjes (sla-plantjes) van Wim, Simon en Lida Daniëls is een uitgave van Piramide en kost f 19,90 (gelijmd, 127 blz.).
ISBN 90 245 4103 4

Taal op internet

• Teksten op internet moeten aan andere eisen voldoen dan papieren teksten, omdat de beeldschermlezer doorklikt naar een volgende website zodra hij niet meer geboeid is. Deze gedachte is het uitgangspunt van