Onze Taal. Jaargang 70

[p. 32]

Tamtam
Redactie Onze Taal
Taalberichten

GPV wil meldpunt taalbescherming

‘“Defend our Dutch” says MP [“Member of Parliament”]’, zo kopte Het Financieele Dagblad onlangs. Het heeft wel iets ironisch dat dit bericht op de Engelstalige pagina van deze krant terechtkwam, want de ‘MP’ in kwestie, Eimert van Middelkoop van het GPV, ergert zich juist aan de vanzelfsprekendheid waarmee veel Nederlanders overschakelen op het Engels. En ook de ‘verengelsing’ van het Nederlands is hem een doorn in het oog. Eind november stelde het Tweede-Kamerlid op een symposium van het Algemeen-Nederlands Verbond voor om een soort ombudsman voor taalzaken in het leven te roepen: het meldpunt taalbescherming. Hier moeten mensen terechtkunnen met hun klachten over ‘taalverslonzing’.

Van Middelkoop wil dat het meldpunt vooral instanties en prominenten op de vingers gaat tikken die te pas en te onpas Engels gebruiken in het Nederlands: ‘Ik wil geen taalinquisitie in gang zetten, maar mensen cultureel ter verantwoording roepen. Het meldpunt zal niet over ieder woord vallen, maar moet bijvoorbeeld goed het onderwijs in de gaten houden. Neem nu het tweetalig vwo: kinderen leren daar geen van de twee talen echt goed. Ik zou er moeite mee hebben als kinderen leren over de “battle of Newport”. Maar het meldpunt moet ook optreden tegen bijvoorbeeld Nederlandse politici die een persconferentie geven in het Engels; dat doen hun Portugese collega's toch ook niet?’

Enkele collega-politici deden in dezelfde maand eveneens opvallende uitspraken over dit onderwerp. Zo pleitte Oussama Cherribi, Tweede-Kamerlid voor de VVD, begin november in een tv-programma van Karel van de Graaf voor een ‘overheidsinstelling die vreemde woorden aan de grens tegenhoudt’. En ook de minister-president van Vlaanderen, Patrick Dewael, vroeg laatst vertwijfeld: ‘Willen jullie dat onze taal stilaan verdwijnt?’ Deze vraag was gericht aan de Nederlandse ministers, die zich volgens Dewael al jarenlang te weinig inzetten om de opmars van het Engels te stoppen. De Belgische minister-president zou graag zien dat de Vlamingen en de Nederlanders samenwerken; hij vreest dat het Nederlands anders verloren zal gaan.

Bronnen: Algemeen Dagblad, 14-11-2000 en 22-11-2000; Trouw, 27-11-2000; Het Financieele Dagblad, 28-11-2000

Statuten mogen in Fries, UvA heft studie op

Verenigingen en stichtingen in Friesland mogen hun statuten voortaan alleen in het Fries opstellen. Het kabinet heeft 17 november ingestemd met een wetsvoorstel van deze strekking dat was ingediend door minister Korthals van Justitie. Voor verenigingen die ook een onderneming drijven, is daarnaast een Nederlandstalige versie van de tekst nodig om in een handelsregister opgenomen te kunnen worden.

Diezelfde week kregen de voorvechters van het Fries eveneens een kleine tegenslag te verwerken. De Universiteit van Amsterdam (UvA) is namelijk van plan de studierichting Fries op te heffen. In plaats daarvan zou Amsterdam de enige plaats moeten worden waar (weer) Nieuwgrieks gedoceerd wordt. Fries zou dan alleen nog een universitair vak zijn in Groningen. Volgens de bestuurders van de UvA is de studie Fries te klein om aan twee universiteiten te worden gegeven.

Bronnen: www.eurolang.net, 15-11-2000; www.ad.nl, 18-11-2000

Amerikaanse spelling op Engelse scholen

Zoals sommige Nederlanders bang zijn voor verengelsing van het Nederlands, zo zijn veel Engelsen beducht voor veramerikanisering. De uitspraak die de Qualifications and Curriculum Authority onlangs deed, was dan ook in de ogen van veel Britten onaanvaardbaar. Volgens deze commissie, die toeziet op de eindexamens in Engeland, moeten kinderen namelijk de ‘internationale’ (oftewel Amerikaanse) spelling leren van sommige woorden. Engelse kinderen zullen in de toekomst dus wellicht fetus en sulfate moeten schrijven in plaats van foetus en sulphate. Ook een commentator van de krant The Independent reageerde boos op het idee: ‘Alsof Microsoft, het internet, Disney, rap, McDonald's en chads nog niet genoeg waren, vinden we nu een Amerikaanse vijfde colonne in ons midden.’

Bron: www.independent.co.uk, 25-11-2000

Streektaal vult de kerken

Hoe krijgen we de mensen weer terug in de kerk? Over die vraag breken pastoors en dominees zich al decennialang het hoofd. Dr. Harrie Scholtmeijer, dialectoloog bij de Stichting GrensOverschrijdende Streektalen-Overijssel, lijkt een antwoord te hebben gevonden: hou kerkdiensten in de streektaal. Want mensen die nooit naar de kerk gaan, doen dit opeens wel wanneer er in de kerk dialect te horen is. Vooral in het noorden en het oosten van Nederland zijn dialectdiensten in trek. Volgens Scholtmeijer moeten er soms zelfs van tevoren (gratis) kaarten worden uitgegeven, zodat iedereen een zitplek kan krijgen.

Op dit moment worden er in 82 plaatsen erediensten in de plaatselijke taal gehouden, is de bijbel, geheel of gedeeltelijk, in 65 streektalen vertaald en zijn de berijmde psalmen in 50 dialecten vertaald. Scholtmeijer spreekt van een ware dialectrenaissance: ‘Als zelfs de meest heilige teksten in het dialect vertaald kunnen worden, is het dialect voorgoed van zijn armoedig imago verlost.’

Bronnen: Nederlands Dagblad, 18-11-2000; Provinciale Zeeuwse Courant, 22-11-2000