|
| |
| |
| |
InZicht
Nico Groen & Erik Viskil
InZicht licht u in over nieuwe boeken, congressen en lezingen in taalkundig Nederland. Vermelding in deze rubriek betekent niet dat de redactie ze aanbeveelt.
Voor een zo volledig mogelijk beeld hebben wij ook uw hulp nodig. Weet u iets waarvan u denkt dat het in deze rubriek thuishoort, laat het ons dan weten!
Verschijningsdata en prijzen onder voorbehoud.
| |
● Eponiemen
Sinds Ewoud Sanders er een aantal jaren geleden over begon te publiceren, weet iedereen wat een eponiem is: een naar een bepaalde persoon genoemde aanduiding voor een zaak. Bij dit soort aanduidingen denkt bijna niemand nog aan die personen. Bij geneeskundige termen is dat een beetje anders. Daarin liggen de namen vaak nog heel herkenbaar in de woorden of uitdrukkingen besloten: het syndroom van Down, de ziekte van Hand-Schüller-Christian en Adams-Stokes-aanvallen. Maar ook in de medische wetenschap zijn er talloze uitdrukkingen die nog maar door weinigen als eponiemen herkend zullen worden. Een mooi voorbeeld daarvan is dotteren (genoemd naar de Amerikaanse radioloog Charles Dotter). Ruim twaalfhonderd van dit soort eponiemen zijn nu door T. Beijer en C.G.L Apeldoorn bijeengebracht in hun lijvige (341 pagina's tellende) Woordenboek van medische eponiemen. Overigens gaat het niet alléén over eponiemen; in een apart hoofdstuk komen ook medische geoniemen aan bod: woorden die naar een bepaalde plaats verwijzen.
Het Woordenboek van medische eponiemen wordt uitgegeven door Bohn Stafleu Van Loghum en kost f 95,-.
ISBN 90 313 1854 X
| |
● Snellezen
Snellezen is geen kunstje maar een taalvaardigheid. En de gedachte dat snellezen oppervlakkig lezen is, lijkt voor de hand te liggen, maar is allerminst waar. Het is zelfs zo dat wie snelleest, het gelezene gemakkelijker onthoudt. Het trainen van de ‘opnamecapaciteit’ van het geheugen is daartoe echter een voorwaarde. In Snellezen en geheugentraining worden vijftig tips gegeven om de leesvaardigheid en de leessnelheid én het geheugen te verbeteren. Het boek bestaat uit vijf hoofdstukken, die elk met oefeningen worden afgesloten. De auteur, Gerry de Bruin, heeft ruim 25 jaar ervaring als docente Nederlands en werkte onder meer voor Instituut Rhetorica.
Snellezen en geheugentraining wordt uitgegeven door Samsom Bedrijfsinformatie en kost f 26,95.
ISBN 90 14 05151 4
| |
● Zakelijke communicatie
Over correct taalgebruik worden nogal wat boeken geschreven. Onlangs kwam er weer een bij: Bouwstenen voor communicatie van Stijn Verrept en Laurent Woestenburg (die respectievelijk als hoogleraar en lector Zakelijke Communicatie zijn verbonden aan de UFSIA-universiteit te Antwerpen). Het doel van hun boekje is op zo'n manier bij te dragen tot een goede beheersing van het Nederlands dat taalgebruikers niet alleen doelmatiger kunnen communiceren, maar ook beter voor anderen en zichzelf kunnen opkomen. Daartoe geven ze informatie over correcte spelling en grammatica en zetten ze taalgebruikers aan tot wat ze ‘taalverruiming’ noemen: het gebruik van woorden en uitdrukkingen die niet zo bekend zijn, of op een andere manier gebruikt kunnen worden dan doorgaans gebeurt. Kenmerkend voor hun aanpak is dat ze alleen positieve adviezen geven. Nergens wordt het gebruik van bepaalde woorden of zinswendingen afgekeurd - er wordt slechts benadrukt wat goed taalgebruik behelst. Het boekje bestaat uit drie hoofdstukken (over woordgebruik, grammatica en spelling, en interpunctie) en een appendix met oefeningen.
Bouwstenen voor communicatie. Een taalhouvast wordt uitgegeven door Acco en kost f 26,50.
ISBN 90 334 3681 7
| |
● Poëzie
Anders dan bijvoorbeeld in Engeland of de Verenigde Staten verschijnen er in Nederland slechts mondjesmaat handleidingen voor het schrijven van poëzie. Lees het nog eens. Handboek voor het schrijven van gedichten van Ankie Peypers en Kathinke van Dorp voorziet dan ook in een leemte. Het boek, dat gebaseerd is op de cursussen ‘Gedichten schrijven’ die de auteurs de afgelopen jaren hebben gegeven, bestaat uit een theoretisch en een praktisch gedeelte. Het theoretische gedeelte behandelt de algemene principes van poëzie (het verschil tussen poëzie en proza, en principes van woordkeus, rijm, ritme en vorm). Het praktische deel bestaat uit een beschrijving van drie cursussen. Daarin wordt duidelijk gemaakt welke reacties gedichten kunnen oproepen en hoe bij het schrijven met die reacties rekening gehouden kan worden. Ook wordt een groot aantal opdrachten besproken. Veel van de voorbeeldgedichten zijn in het verleden door cursisten van de auteurs vervaardigd.
Lees het nog eens. Handboek voor het schrijven van gedichten wordt uitgegeven door de educatieve uitgeverij Stichting IVIO en kost f 34,50.
ISBN 90 6121 820 9
| |
● Stijl
Zelfs het noemen van, pakweg, tien procent van de onderwerpen die aan de orde komen in het volumineuze Handboek Stijl van Peter Burger en Jaap de Jong zou het signalement van dit boek in deze kolommen veel te lang maken en het boek tegelijkertijd geen recht doen. Toch maar een poging: mede aan de hand van talloze voorbeelden en citaten behandelen Burger en De Jong in tien hoofdstukken de verschillende fasen van het schrijfproces (‘van ingeving tot uitgave’), concreet schrijven, beeldend schrijven, menselijk schrijven, duidelijk schrijven, bondig schrijven, toon, structuur, ‘openen en sluiten’, leestekens, en populariserend schrijven. Geen stijlkwestie of zij komt in dit boek aan bod.
Handboek Stijl. Adviezen voor aantrekkelijk schrijven wordt uitgegeven door Martinus Nijhoff en kost f 79,50.
ISBN 90 6890 481 7
| |
● Verzekeringsjargon
De woorden vijandelijke inval en onbepaalde vrouw roepen bij de gemiddelde Nederlander ongetwijfeld tal van associaties op, maar welke voorstelling men zich ook bij het woord maakt, die zal zeker verschillen van wat zo'n woord in de verzekeringsbranche betekent. In het Woordenboek verzekeringsbedrijf worden vijandelijke inval, onbepaalde vrouw en nog 3000 termen uit de verzekeringswereld van een vertaling in het Engels voorzien en soms ook van een
| |
| |
verklaring. Hier en daar wordt een voorbeeld gegeven van een context waarin het trefwoord voorkomt en soms wordt ook het zogeheten ‘domein’ (zoals de levensverzekering, de pensioen- of schadeverzekering) vermeld waarbinnen het woord voorkomt. Het boek bevat ook een gedeelte Engels-Nederlands, dat zo'n 2000 lemma's omvat. Een diskette voor gebruik in een Windows-omgeving wordt meegeleverd.
Het Woordenboek verzekeringsbedrijf is samengesteld door W.B. Vermeij en wordt uitgegeven door Kluwer Bedrijfsinformatie, in samenwerking met Delta Lloyd. Het kost f 85,-.
ISBN 90 267 2567 1
| |
● Mailinglist voor tekstredacteuren
Correctors, tekstschrijvers, redacteuren en vertalers worden voortdurend geconfronteerd met taalprobleempjes: de juiste spelling van een woord, de transcriptie van een benaming, het Nederlandse equivalent voor een buitenlands woord, enz. Via Internet is een intercollegiaal hulpmiddel beschikbaar: de Spits-mailinglist. Via deze elektronische trefplaats kunnen professionele ‘tekstverzorgers’ elkaar raadplegen over taalproblemen. Wederzijdse hulp is het uitgangspunt van deze taalvraagbaak: wat de een niet weet, weet de ander misschien wel.
Deelnemen aan de mailinglist kan door een e-mailbericht te sturen naar majordomo-maillist.il.ft.hse.nl met als boodschap subscribe. Bijdragen kunt u adresseren aan spits-maillist.il.ft.hse.nl.
|
|
Auteursrechtelijk beschermd