Etymofilie
Margherita
Ewoud Sanders
De pizza margherita, een pizza met tomaat; (mozzarella)kaas en basilicum; is in 1889 door de Napolitaanse pizzabakker Raffaele Esposito genoemd naar koningin Margherita van Savoye (1851- 1926).
Margherita Teresa Giovanna van Savoye trouwde in 1868 met haar neef; Umberto I (1844-1900), de tweede koning van Italië. Zij staat te boek als een ambitieuze, energieke vrouw. Mede op haar aandringen ging Umberto in 1882 een alliantie met Duitsland en Oostenrijk aan, een verbond dat Italië uit zijn isolement moest halen. Maar in combinatie met Umberto's falende koloniale politiek bracht dit verbond het koninkrijk voornamelijk rampspoed.
De bijdrage van Margherita aan de geschiedenis van de pizza is goed overgeleverd, hoewel hier en daar zonder twijfel geromantiseerd.
In de 19de eeuw was de pizza marinara - de ‘oerpizza’ met tomatensaus (of verse tomaten); knoflook; olijfolie en oregano - buitengewoon populair als goedkope maagvulling voor honderdduizenden; meest straatarme Napolitanen. Eerst werden ze aan de man gebracht door venters met kleine oventjes op wielen, omstreeks 1850 werd de eerste echte pizzeria geopend.
Toen koningin Margherita in 1889 in het paleis van Capodimonte bij Napels een feest gaf, kreeg de Napolitaanse pizzabakker Raffaele Esposito opdracht het gezelschap kennis te laten maken met de pizza, die toen gold als een typisch Napolitaanse specialiteit. Esposito schiep voor deze gelegenheid een nieuwe pizza met ingrediënten in de kleuren van de Italiaanse vlag: langwerpige San Marzano-tomaten (rood), de rond Napels geproduceerde buffelkaas mozzarella (wit) en enkele blaadjes basilicum (groen).
Volgens de overlevering was de koningin zeer enthousiast over deze tricolore. Toen zij vroeg hoe deze smakelijke creatie heette, zou Esposito hebben geantwoord: ‘Als u het toestaat, majesteit, wil ik hem pizza margherita noemen.’
Zo althans vertelt de huidige eigenaar van Esposito's pizzeria de ontstaansgeschiedenis van de margherita. Het bedrijf draagt inmiddels de naam pizzeria Brandi. Bij de ingang hangt een foto van koningin Margherita en een wapen van het huis van Savoye, een wit kruis op een rood veld.
In Italië is de margherita de meest verkochte pizza. Nederlandse margherita's worden niet met mozzarella geserveerd, maar met Hollandse kaas. Dit tot afgrijzen van de ‘Associazione Vera Pizza Napoletana’, een organisatie die de ‘waarachtige Napolitaanse pizza’ voor de ondergang wil behoeden.
Auteursrechtelijk beschermd