Onze Taal. Jaargang 65

[p. 177]

Tamtam
taalberichtentaalberichtentaalberichtentaalberichten

Taalunie-minister kraakt nieuwe Groene Boekje

Begin mei stond er een opmerkelijk interview in de Vlaamse krant De Standaard. Steven De Foer en Ludo Permentier spraken met Luc Van den Bossche, voorzitter van het Comité van Ministers van de Nederlandse Taalunie, en dus medeverantwoordelijk voor de nieuwe spelling. Over het nieuwe Groene Boekje zei Van den Bossche onder meer: ‘Ik ben nogal verstoord door het gebrek aan kwaliteit dat nu afgeleverd werd. Het vervelende is nu dat er allerlei slordigheden in het Groene Boekje staan en de meest ijverige taalgebruikers, die naar de boekhandel holden om met dat boekje aan de slag te gaan, die zijn beetgenomen. En dat ligt op mijn maag, dat zeg ik u in alle eerlijkheid. (...) De regels zijn niet consequent toegepast. De lijst van uitzonderingen wordt daardoor nodeloos lang en we zullen die allemaal uit het hoofd moeten leren. Dat was niet nodig geweest. De Taaladviescommissie werd geacht dit te weten.’

Op de opmerking van de interviewers dat de Taaladviescommissie heeft beweerd dat zij te weinig tijd had om de nieuwe regels te formuleren en de toepassing te controleren, reageerde de minister zó: ‘Dat hadden ze dan moeten zeggen. Ik heb van algemeen secretaris Greetje van den Bergh nooit een signaal gehad dat het te snel moest gaan. Al die wetenschappelijke grootheden die achteraf komen vertellen dat ze te weinig tijd hadden, vind ik toch grootheden tussen aanhalingstekens, hoor. Je legt als wetenschappelijke groep toch niet je verslag neer om achteraf, als er fouten gevonden worden, te zeggen dat je je verslag te vroeg hebt neergelegd!’

Of het aan elkaar aanpassen van het Groene Boekje en Van Dale dan niet alles heeft opgelost? Van den Bossche: ‘Dat is een puur commercieel vergelijk geweest.’

Bron: De Standaard, 6-5-1996

Ambtenaren leren vriendelijk schrijven

Het probleem is bekend: brieven van ambtenaren staan vaak stijf van de wollige, stugge en omslachtige formuleringen. Zulke brieven zijn niet alleen weinig helder, ze doen in hun ontoegankelijkheid ook nog eens erg onvriendelijk aan. Het Ministerie van Onderwijs besloot er iets aan te doen: het stelde twee neerlandici van de Universiteit Utrecht aan om de ambtenaren te leren hoe het eigenlijk ‘hoort’. In workshops en andere bijeenkomsten gaan ze duidelijk maken dat bijvoorbeeld een lieve oma die zich zorgen maakt om haar kleinzoon die problemen heeft op school, niet erg gelukkig zal zijn met de volgende brief: ‘In antwoord op uw vraag verwijzen wij u naar hoofdstuk 25, lid 13 van de begroting.’ Het advies van de twee neerlandici: schrijf gewoon iets als ‘Het spijt ons dat voor een extra test van uw kleinzoon geen potje met geld beschikbaar is.’

Het moet dus vriendelijker en helderder. Maar al te helder is soms ook weer niet de bedoeling. Als een ambtenaar een verzoek moet afwijzen maar de reden niet mag noemen, is hij gebaat bij een beetje onduidelijkheid. Dat is ook niet zo erg, leggen de twee neerlandici - bijna ambtelijk - uit. Zolang de briefschrijver maar beleefd is, antwoord geeft op de vraag en de lezer geen vervelend gevoel bezorgt.

Bronnen: Trouw, 4-4-1996; Haagsche Courant, 5-4-1996

Verzoek: schort nieuwe spelling op

Eind april hebben zes organisaties op het gebied van communicatie en uitgeverij, waaronder de Vereniging van Overheidsvoorlichters, er bij de ministers van de Nederlandse Taalunie op aangedrongen de nieuwe spelling op te schorten. Daarmee voegden zij zich bij de vele personen en instellingen (zoals de Vlaamse en Nederlandse verenigingen van hoofdredacteuren) die al eerder protesteerden tegen de nieuwe regels en tegen het nieuwe Groene Boekje. Deze jongste uiting van bezorgdheid is een initiatief van TekstNet, een vereniging van tekstschrijvers, en heeft betrekking op de bekende problemen, zoals de regels voor de tussen-n in samenstellingen en de vele lacunes in het Groene Boekje. De zes organisaties vinden dat er met het nieuwe Groene Boekje onmogelijk foutloos kan worden gespeld. Zij willen dat de ministers met de beroepsgroep gaan overleggen om de moeilijkheden op te lossen.

Bronnen: Mededelingen TekstNet, 29-4-1996; De Telegraaf 26-4-1996

Zo gezegd

‘Nog nooit in de vaderlandse geschiedenis zijn er zoveel mensen geweest die Nederlands spraken en nog nooit is de taalkundige variëteit zo groot geweest. Weliswaar verdween een aantal dialecten in de loop der tijd. Daar staat tegenover dat we veel mensen erbij hebben gekregen met een eigen taalkundige achtergrond en een eigen tongval. De wonderen zijn overal om ons heen.’

Marc van Oostendorp in zijn boek Tongval. Hoe klinken Nederlanders? Amsterdam, Prometheus, 1996