Onze Taal. Jaargang 65

[p. 52]

Tamtam
taalberichtentaalberichtentaalberichtentaalberichten

‘Durf duidelijke taal te vragen’

Op 30 januari is er een nieuwe duidelijke-taalcampagne van SIRE (Stichting Ideële Reclame) van start gegaan: ‘Durf duidelijke taal te vragen’. SIRE hoopt ermee te bereiken dat zo veel mogelijk mensen bezwaar gaan maken tegen onduidelijke taal, en dat sprekers en schrijvers meer hun best gaan doen om zich helder uit te drukken. De campagne bestaat uit een aantal televisiespotjes waarin een haas te zien is die door het bos loopt. Telkens als hij dieren tegenkomt die onbegrijpelijke taal gebruiken, krult hij zijn oren. Ook komen er krante- en tijdschriftadvertenties waarin deze haas optreedt.

Daarnaast werpt SIRE ook nog andere middelen in de strijd. Zo is er een Raad voor Duidelijke Taal ingesteld, die bestaat uit onder anderen Frits Spits, Winnie Sorgdrager, Paul Witteman en Ajax-speler Michael Reiziger - allen mensen die ‘uitblinken in helder taalgebruik’ en hierdoor ‘een voorbeeldfunctie vervullen’, aldus SIRE.

Deze raad zal jaarlijks de ‘Duidelijke Taal trofee’ uitreiken; de eerste bekroonde is het Jeugdjournaal, volgens de raad ‘een sprekend voorbeeld van duidelijk en begrijpelijk taalgebruik’. Verder schrijft de raad brieven met ‘Taalcomplimenten’ aan heldere-taalgebruikers. Die kunnen op hun beurt het compliment doorsturen naar anderen die daarvoor in aanmerking komen. Uit al die gecomplimenteerden zal jaarlijks de winnaar van de Duidelijke Taal trofee worden gekozen.

Ook aan degenen die buiten dit ‘netwerk’ vallen, is gedacht. Voor hen zijn er gratis ‘haas-ansichtkaarten’ beschikbaar met een voorbedrukte tekst. Iedereen die dat wil, kan iemand anders op deze manier prijzen om zijn taalgebruik - of hem juist oproepen het beter te doen.

Franse wet: meer Franstalige muziek

Popmuzikanten die willen doorbreken in Frankrijk, doen er goed aan in het Frans te Want vanaf 1 januari zijn Franse radiostations wettelijk verplicht minimaal veertig procent Franstalige popmuziek uit te zenden. Frankrijk hoopt met deze wet de concurrentiepositie van Franse artiesten te verbeteren, maar er is ook een ander doel: het stuiten van de opmars van het in Franse ogen zo verderfelijke Engels.

Popzenders als Skyrock en Fun Radio zitten met de handen in het haar, want jongeren zweren nu eenmaal bij Engelstalige muziek. Daar komt volgens deze stations nog bij dat het Franse aanbod veel te mager is. Op dit moment draaien de popstations hooguit 5% Franstalige muziek.

De controlerende overheidsinstantie krijgt het erg druk met het opsporen van overtreders. Dat komt niet alleen doordat er in Frankrijk zo'n 1500 FM-zenders zijn, maar ook doordat de ambtenaren méér moeten doen dan alleen luisteren of er wel genoeg Frans gezongen wordt. De wet bepaalt namelijk ook nog dat van gedraaid jong talent 50% Frans moet zijn. Radiostations die zich niet aan de nieuwe taalwet houden, lopen de kans uiteindelijk hun zendvergunning kwijt te raken.

Bron: NRC Handelsblad, 2-1-1996

Zo gezegd

‘Het is niet moeilijk een toekomstige verandering in het Nederlands en daarmee in de spelling van het Nederlands te voorspellen. Behalve in Groningen wordt nergens in ons land de -n van meervoudsvormen nog uitgesproken. Al in de vorige eeuw schreven schrijvers aan het eind van hun brief: “De groete!”

De volgende spellingstrijd zal om die meervouds-n gaan en die zal op een dag, net als de buigings-n, verdwijnen. Op die dag zal dan ook het probleem van de tussenletter -n- in samenstellingen verdwenen zijn. Dan kan de woordenlijst verder terug naar twintigduizend woorden. Maar er zullen wel weer wat Engelse woorden bij zijn gekomen.’

Hugo Brandt Corstius in de Volkskrant, 9-12-1995

‘Om de taalbewustheid van Nederlanders te vergroten en om de taal te verlevendigen, zou er op de Nederlandse scholen meer aandacht aan de Vlaamse literatuur en welbespraaktheid besteed moeten worden.’

Stelling proefschrift A. Sein, Rijksuniversiteit Groningen