Concerto's en concerten
Lic. Charles Vanderhaegen - St. Denijs-Westrem, België
Ter gelegenheid van een Koningin-Elisabethwedstrijd voor piano hadden de Nederlandse commentatoren het steeds over de laureaten die een concert speelden, daar waar zij concerto bedoelden. Dit klinkt een Vlaming niet prettig in de oren. Een Vlaamse muzikant speelt geen concert, maar een concerto. Het verschil is niet gering. Een concert is een vocale of instrumentale muziekuitvoering voor een opzettelijk daarvoor gekomen publiek, terwijl een concerto een muziekstuk is waarin één instrument uitkomt onder de begeleiding van een orkest, zoals het pianoconcerto van Schumann of een vioolconcerto van Brahms.
In de hier gegeven betekenis kan één muzikant geen concert spelen. Een orkest kan wel een concert geven en in dat concert kan een der opgevoerde stukken een concerto zijn. Een concert is in het Vlaams dus een muziekuitvoering, terwijl een concerto een bepaald soort muziekstuk is, zoals een symfonie of een sonate. In de Nederlandse standaardtaal heeft men beide betekenissen met elkaar verward. Men spreekt in Nederland echter wel van ‘Het Concertgebouw’: daar worden allerlei soorten van muziekuitvoeringen gegeven. De voorstellingen zijn niet beperkt tot wat de Nederlanders concerten en wij concerto's noemen.
Dit dubbelzinnige Noord-Nederlandse gebruik van het woord concert is opvallend, want zowel in het Frans als in het Engels vinden we de termen concert en concerto, elk met hun betekenis zoals hierboven omschreven. Waarschijnlijk komt het Nederlandse gebruik van concert van het Duitse Konzert, want ook Duitsers hebben maar één woord voor beide begrippen. Aldus gezien is concert voor ‘concerto’ een germanisme. In het Vlaams bezondigen we ons daar niet aan.
Auteursrechtelijk beschermd