Onze Taal. Jaargang 62

[p. 50]

Verkeersvocabulaire

Eveline Brandt - Amsterdam

Wie nog altijd denkt dat V.O.C. alleen iets met scheepvaart te maken heeft, loopt hopeloos achter. De afkorting staat tegenwoordig voor Verkeers Ongevallen Concentratie, oftewel black spot, oftewel ‘kruispunt waar veel ongelukken gebeuren’. Nederland mag zich de trotse bezitter noemen van zo'n 1450 V.O.C.'s; aan de oplossing van het probleem wordt gewerkt. Ze zitten niet stil, de ambtenaren bij Verkeer en Waterstaat, wat zich onder andere weerspiegelt in het door hen gebezigde (soms zelfs ontwikkelde) taalgebruik. Nog even, en er kan weer een trendy boekje uitgegeven worden, ditmaal met ‘verkeersvocabulaire’. Lees en huiver.

● Chromen seriemoordenaar

De echte oorzaak van problemen als luchtvervuiling, verkeerslawaai en -onveiligheid rijdt nog altijd vrij rond op onze wegen. De schadelijke gevolgen van deze chromen seriemoordenaar probeert de overheid zoveel mogelijk met maatregelen te beperken, terwijl het blik zich aan de lopende band voortplant.

Hierin berustend wordt er doodleuk gesproken over ‘het belang van gespecialiseerde traumacentra in het kader van de geïntegreerde ongevalszorg’ en over de ‘juridische en psychosociale hulpverlening aan verkeersslachtoffers’. ‘Vanaf 1 april klikt het ook op de achterbank’ juicht de overheid bij het verplicht stellen van de gordel voor ‘achterpassagiers’, want dat levert een besparing op van zo'n 30 doden en 300 gewonden per jaar. De betekenis van zo'n slogan komt dan ineens in een heel ander licht te staan...

De bedrijvigheid en taalcreativiteit van de ambtenaren bij Verkeer en Waterstaat openbaart zich vooral in beleidsrapporten. Daarin valt van alles te lezen over ‘variabele terugkoppelingsinformatie’ en ‘elektronische deelregelmechanismen’.

De enorme autopenetratie in de randstad noopt de ambtenaren tot het lanceren van nieuwe plannen met fraaie namen. Het autorijden moet duurder, en daarom mochten we onlangs kennis maken met het spitsvignet, het rekeningrijden, en de elektronische tolheffing. Een fiscale maatregel daartoe is de ‘aftopping van het reiskostenforfait’ en een financiële prikkel vormt de ‘Combikaart’. Dankzij deze kaart met popi naam hoeven automobilisten die een Openbaar-Vervoerkaart aanschaffen, minder motorrijtuigenbelasting te betalen. Om de aantrekkelijkheid van trein, tram of bus nog verder te vergroten, wordt er door de samenwerkende openbaar-vervoerbedrijven hard gewerkt aan de GGRI - een GeïnteGreerd Reizigers Informatiesysteem. In datzelfde openbaar vervoer spreken we tegenwoordig van transferia in plaats van overstappunten. Puristisch zijn de beleidsmakers sowieso niet erg, want wat te denken van carpoolwisselstrook en cruise control?

● Botsvriendelijkheid

De auto moet ook langzamer gaan rijden, wat de snelheidsbegrenzer en de tachograaf op personenauto's opleverde. Maar bovenal moet de automobilist langzamer, en campagnes moeten hem of haar daarvan doordringen. Talloze copywriters verdienen dan ook hun brood met het verzinnen van kreten bij alle ‘nationale en regionale bewustwordingscampagnes’. ‘Hij reed 50, zij werd 3’ is een voorbeeld van de harde soort.

Verder moet de auto natuurlijk schoner, bijvoorbeeld met een ‘geregelde driewegkatalysator’. Wat veiliger kan onze trouwe vierwieler ook wel. Wanneer het gaat om het vergroten van de veiligheid van voertuigen, is het onderscheid tussen ‘pre-crashmaatregelen’ (ongevalspreventie) en ‘crash-maatregelen’ (letselpreventie) van belang. Met dat laatste houdt men zich onder meer bezig in de letselbiomechanica. De ontwikkeling van ‘veilige voertuigen’ (net als de ‘schone auto’ een zichzelf tegensprekend begrip) krijgt veel aandacht in verkeersbeleidsrapporten. Den Haag meldt ‘nog te zoeken naar verbeteringen in de botsveiligheid, bijvoorbeeld ten behoeve van de botspartners’. We moeten daarbij denken aan bijvoorbeeld ‘de botsvriendelijkheid van (vracht)auto's ten opzichte van voetgangers en fietsers’.

● Auwto

Op het punt van ultieme afstomping laat ook de auto-industrie zich niet onbetuigd. Daar zijn kooiconstructies ontworpen en kreukelzones: stevige materialen op cruciale plaatsen moeten de ergste klap opvangen en daarmee hoopt men de inzittenden nog enigszins ongehavend door een ongeval te slepen. Groeperingen als de ‘Anti-Auwto Beweging’ hebben in al die maatregelen allang geen vertrouwen meer en maken dat in krachtige bewoordingen duidelijk: De aarde huilt. Stop de produktie van de auwto en Steek de fik in je brik, de aarde sterft. In Amsterdam werd gestemd over scenario's voor een autovrije of autoluwe binnenstad, en de variant van het anti-luwe kamp werd daar autovol scenario genoemd.

De ambtenaren in Den Haag komen onvermoeibaar met nieuwe berekeningen en plannen. Zo krijgt het verkeersbeleid zijn eigen sociale vernieuwing en kunnen we binnenkort het DVVV verwachten: het ‘Duurzaam Veilig Verkeers- en Vervoerssysteem’. ‘Hoe het er op straat uit gaat zien, kan nog niet exact omschreven worden’ en ‘het is gemakkelijker gezegd dan gedaan’, maar ‘er moet nu wel een start gemaakt worden’. Waarmee maar weer eens is bewezen dat het de ambtenaren bij Verkeer en Waterstaat niet ontbreekt aan creatief en fantasierijk taalgebruik.