Taalcuriosa
Jules Welling
Heel Amsterdam Hapert
In de serie ‘Taalcuriosa’ snijd ik het onderwerp toponiem (de plaatsnaam) opnieuw aan. Aanleiding daartoe is de promotiecampagne ‘De bus is aardig op weg’ van de gezamenlijke busondernemingen. In het voorjaar van 1992 werden de bushaltes opgesierd met nieuwe affiches, waarop plaatsnaamborden waren afgebeeld. Het curieuze was dat deze in zinsverband gelezen konden worden. Het beste voorbeeld vond ik ‘Heel Amsterdam Hapert’, een keurige zin die louter uit plaatsnamen bestaat: Heel in Limburg, Amsterdam in Noord-Holland en Hapert in Noord-Brabant.
Een foldertje van de busmaatschappij BBA maakte me duidelijk dat de actie bedoeld was om de zogenoemde ‘Zomerzwerfkaart’ onder de aandacht te brengen: een dagkaart à f 13,75 voor onbeperkt busreizen in heel Nederland. Het drukwerkje is opgesierd met allerhande plaatsnaamborden: Pieperij, Zoelmond, Tussenklappen, Gulpen, Monster, Spaarpot, Braakhoek, Nooitgedacht, Boerengat, Hengstdijk, Bommelskous, Moddergat, Fluitenberg, Spijkerboor en Muggenbeet. Prachtig! Al deze plaatsen bestaan echt. Pak de atlas er maar bij.
Ik was vooral geïnteresseerd in eventuele variaties op het curiosum ‘Heel Amsterdam Hapert’: het zinsverband. De folder opent met ‘Echt Een Goedereede’ naar Echt in Limburg, Een in Drente en Goedereede in Zuid-Holland. Aan het slot wordt een mooi staaltje creativiteit gegeven met:
‘Buren’ ‘Roosteren’ ‘Grootegast’,
‘Wouw’ ‘Best’ ‘Rijen’, en
‘Oude Zeug’ ‘Rolde’ ‘Koedood’. Vooral het laatste voorbeeld is prachtig!
Dit is natuurlijk een uitdaging voor wie van curiosa houdt. Het gegeven is eenvoudig: maak zinnen met Nederlandse plaatsnamen. De busondernemingen hebben zich beperkt tot zinnen die uit drie plaatsnamen bestaan, maar dat is niet nodig. Zelf heb ik een buitengewoon vermakelijk (én leerzaam) avondje besteed aan het componeren van een verhaaltje dat louter uit plaatsnamen bestaat. Het is een heel amusant curiosum, want de topografie van ons land levert woorden in alle mogelijke categorieën. Werkwoorden zijn essentieel voor goede zinnen, en die blijken er voldoende te zijn. Wie zich een beetje verdiept in deze materie zal versteld staan van de mogelijkheden.
Vol verwachting zie ik de reacties van lezers tegemoet. De beste inzendingen worden vanzelfsprekend in Onze Taal gepubliceerd.
Auteursrechtelijk beschermd