Onze Taal. Jaargang 59

Overbodigheid

Lingua Ludens

Tekst A

Wij nodigen u graag van harte uit deze tekst met de nodige aandacht te willen lezen. U wordt in staat geacht een bepaald verschijnsel te kunnen signaleren. U moet elke hier afgedrukte zin eerst goed bekijken en misschien nog eens herlezen, voor u verder gaat. Vat u deze tekst vooral niet als ironisch op. Zodra u doorhebt waar het hier om gaat, moet u direct aan uw medehuisgenoot een pen vragen. Wanneer er niemand in de buurt aanwezig is om u persoonlijk een pen te overhandigen, dan bent u genoodzaakt om zelf eerst een andere oplossing te moeten verzinnen, voordat u uw leeswerk weer hervat. Uiteraard kunt u deze handeling natuurlijk tot later uitstellen, maar dan blijft de kans op een eventuele misser vrij groot.

Wellicht ten overvloede zij het volgende opgemerkt. Wij hebben het in deze tekst maar over één verschijnsel, maar er is echter naast dit verschijnsel veel meer aan de hand. Wij moeten ons echter uitsluitend beperken tot een gemakkelijk te signaleren verschijnsel; ook onze vraag richt zich slechts hierop.

Wanneer u nu bij het lezen van deze tekst plotseling wordt overvallen door een onverwacht gevoel van onbehagen, moet u elders op een andere plaats op deze pagina kijken of u verschil in voorkeur hebt voor deze tekst of de herschreven versie. U van uw kant zult misschien zeggen: ach, deze tekst geeft in elk geval even een beetje de indruk van ontspannende lectuur. Ik van mijn kant zeg dan: bedenk dat er steeds meer en meer onnodig woorden worden verspild in een ieder jaar maar dikker wordende papierstroom. Daarom ergert mij dit voorkomend verschijnsel dan ook. Bent u ook niet van mening dat de regering een tekstbeleid moet voorstaan waarin maatregelen zouden moeten genomen worden?

Zo ja, probeert u dan vervolgens ook op schrift te noteren op welke punten de herschreven versie al dan niet afwijkt van andere bestaande teksten. Eerst kan het misschien moeilijk lijken om bepaalde grenzen te trekken. Ook kunt u zich per ongeluk vergissen. Maar al spoedig zal blijken dat u geen enkel woord over het hoofd ziet. Wanneer het u gelukt is ook in andere teksten waarin zo iets dergelijks aan de hand is, het voorkomende verschijnsel te kunnen ontdekken, en wanneer u de noodzaak voelt woorden te moeten schrappen, dan is dat het bewijs dat u werkelijk doorhebt waar het om gaat.

Nu u ten slotte aan het einde van deze tekst bent gekomen, hebt u uit de naar schatting ongeveer 400 woorden pakweg circa 100 overbodige woorden kunnen schrappen. De overige woorden kunnen blijven staan.

Tekst B

Wij nodigen u uit deze tekst met aandacht te lezen. U moet elke zin goed bekijken en misschien herlezen, voor u verder gaat. U wordt in staat geacht een verschijnsel te signaleren. Vat u deze tekst vooral niet ironisch op. Zodra u doorhebt waar het om gaat, moet u aan uw huisgenoot een pen vragen. Wanneer er niemand aanwezig is om u een pen te overhandigen, bent u genoodzaakt om een andere oplossing te verzinnen, voordat u uw leeswerk hervat. Uiteraard kunt u deze handeling uitstellen, maar dan blijft de kans op een misser vrij groot.

Wij hebben het over één verschijnsel, maar er is meer aan de hand. Wij moeten ons echter beperken tot een gemakkelijk te signaleren verschijnsel; ook onze vraag richt zich hierop. Wanneer u wordt overvallen door een gevoel van onbehagen, moet u elders op deze pagina kijken of u voorkeur hebt voor deze tekst of de herschreven versie. U zult misschien zeggen: ach, deze tekst geeft de indruk van ontspannende lectuur. Ik zeg dan: bedenk dat er steeds meer woorden worden verspild in een ieder jaar dikker wordende papierstroom. Daarom ergert mij dit verschijnsel. Bent u van mening dat de regering een tekstbeleid moet voorstaan waarin maatregelen genomen worden?

Zo ja, probeert u dan ook te noteren op welke punten de herschreven versie afwijkt van andere teksten. Eerst kan het moeilijk lijken grenzen te trekken. Ook kunt u zich vergissen. Maar spoedig zal blijken dat u geen woord over het hoofd ziet. Wanneer het u gelukt is in andere teksten waarin zo iets aan de hand is, het verschijnsel te ontdekken, en wanneer u de noodzaak voelt woorden te schrappen, is dat het bewijs dat u doorhebt waar het om gaat.

Nu u aan het einde bent gekomen, blijkt dat u ongeveer 100 woorden minder nodig hebt gehad dan in de andere tekst.