Onze Taal. Jaargang 59

Reacties

Onze Taal biedt aan elke lezer de mogelijkheid tot reageren. Stuur uw reactie naar: Redactie Onze Taal, Laan van Meerdervoort 14a, 2517 AK Den Haag.

Voor bijdragen aan deze rubriek gelden de volgende richtlijnen:

De oogkleppen van de taalanatoom
Ir. J.A. Klaassen - Waalre

Het is volledig legitiem dat prof. Verkuyl (Onze Taal april 1990) uit wetenschappelijke interesse als taalanatoom te werk gaat. Anatomie is een onmisbaar onderdeel van de opleiding in de geneeskunde. En een anatoom zal enthousiast kunnen rapporteren over een interessante vergroeiing die hij bij zijn ontleedarbeid is tegengekomen. Bij de folterende pijn die de patiënt geleden heeft, zal hij niet stilstaan.

De patiënt daarentegen zal het zijn huisarts kwalijk nemen als deze hem bericht over een ‘interessante vergroeiing’. Het leven kent meer aspecten dan alleen dat van het wetenschappelijk belang.

Het is dan ook een ongelukkige bijkomstigheid dat aan prof. Verkuyl en zijn leerlingen ook het taalonderwijs aan de opgroeiende jeugd - of het onderwijs aan hen die dit onderwijs moeten geven - is toevertrouwd. En bij dit onderwijs, vooral op basisniveau, moeten concrete vragen worden beantwoord: moet de punt vóór of achter het aanhalingsteken? Prof. Verkuyl en de zijnen halen hier hun schouders over op. En omdat generaties neerlandici dit al gedaan hebben, heerst er op dit gebied in de Nederlandse kranten een volstrekte chaos. Zelfs binnen één artikel. In de goede buitenlandse kranten niet; het is een verademing ze te lezen - het is als een terugkeer naar de beschaving.

[p. 101]

Afzetbevordering of marketing?
Roel van der Steen - Amsterdam

In zijn ingezonden brief ‘Goedkope kritiek op reclamejargon’ (Onze Taal februari/maart) toont de reclameschrijver Frans Dekkers aan dat hij in elk geval niet kan lezen. Zijn commentaar op De Konings artikel over het gebruik van het Engels als statusmiddel in de marketing- en reclamewereld geeft in elk geval aan dat hij niet veel van dit artikel begrepen heeft. Dekkers betoogt bijvoorbeeld dat er voor de term marketing in het Nederlands geen dekkend equivalent bestaat, terwijl De Koning nu juist aangeeft dat er in zo'n geval een term verzonnen kan worden, die we dan precies hetzelfde kunnen laten betekenen als het origineel. Voor ‘marketing’ kunnen we dus zelf een Nederlandse term verzinnen: afzetbevordering. Van nu af betekent afzetbevordering hetzelfde als marketing.

Op dezelfde manier zijn er Nederlandse termen te vinden voor alle in beide artikelen genoemde Engelse termen. Dekkers geeft zelf trouwens toe dat dit kan, en maakt slechts bezwaar tegen de vertaling van account met ‘opdracht’.

Of De Koning tot het wereldje van reclame en afzetbevordering zou willen behoren, betwijfel ik, zelfs als hij er behoorlijk voor betaald zou worden; ikzelf moet er in elk geval niet aan denken, zelfs niet als ik maar een gewone afzetbevorderaar zou zijn.

Van cranberries naar duinbessen
V. Westhoff - emeritus hoogleraar plantkunde, Nijmegen

Het spijt mij dat ik de altijd zo boeiende bijdrage van Marlies Philippa ditmaal moet tegenspreken. Maar ja, taalkunde is een vak en biologie is een ander vak. In het aprilnummer (op blz. 65) worden plantkundige feiten gepresenteerd die om een reactie vragen.

Oxycoccus macrocarpos, die op Terschelling cranberry wordt genoemd (de boekennaam lepeltjeheide kent men daar niet), is wel degelijk een Noordamerikaanse soort die in Europa niet oorspronkelijk wild voorkomt. Dit is onder botanici reeds lang algemeen bekend.

Dat Oxycoccus macrocarpos op Terschelling zou zijn beland door de stranding van een vat met bessen, is volstrekt geen ‘wild verhaal’, zoals Marlies Philippa beweert, maar een zeer waarschijnlijke verklaring, gedocumenteerd in de publikaties van de eminente Terschelling-kenner dr. J.W. van Dieren, wiens dissertatie ‘Organogene Dünenbildung’ (1934) nog altijd tot de klassieken van de botanie behoort. Het voorkomen van de ‘cranberry’ op enkele andere Waddeneilanden is het gevolg van aanplant vanuit Terschelling.

Het is zeker niet bevredigend dat wij in ons land een op Terschelling ingeburgerde soort met een (bovendien onjuist gebruikte) Engelse naam aanduiden. De Nederlandse flora van Heukels-Van der Meijden (1983) voerde als nieuwe naam Grote veenbes in, maar die benaming is weinig gelukkig, omdat Oxycoccus macrocarpos niet, zoals de Veenbes, in veen groeit, maar in natte duinvalleien op zand. In een boek (ter perse) over de plantengroei van de Waddeneilanden van de hand van M.F. van Oosten en schrijver dezes voeren we de simpele en voor de hand liggende naam Duinbes in.