Onze Taal. Jaargang 59

[p. 20]

[Mededelingen]

□ □ □ □ □ □ □ □

PCUdB

■ Om te beginnen een serieus onderwerp naar aanleiding van een pagina uit CDA-actief te Bussum. ■ Deze pagina is Onze-Taalredacteuren toegestuurd door F.X.J. Baneke ter zelfder plaatse. Eigenlijk had ik willen schrijven Deze pagina is Onze-Taalredacteuren geworden op basis van het ambtelijke Dit schrijven is mij geworden, maar om de een of andere reden vind ik dat dit niet kan, en wel zo sterk niet kan, dat het niet leuk meer is, doch alleen verwarring zou scheppen. En dat is toch wel het laatste wat ik zou wensen. ■ Goed, het serieuze onderwerp. ■ Genoemde circulaire bevat een zinsnede die luidt: Er wordt een gemeentelijk coördinatiepunt ingesteld voor (startende) ondernemers die wordt bemenst door een contactfunctionaris (m/v). F.X.J. Baneke, u voelt het al, valt over het woord bemenst; we zien even af van de grammaticale fout in de zin. ■ Nu zou ik gaarne met u over het werkwoord bemensen van gedachten willen wisselen. Wat zijn zoal de voors en de tegens? Voor zover ik kan overzien, zijn er precies twee voors en twee tegens. ■ Het eerste ‘voor’ is zo evident de inspiratiebron van de creatie van het gewraakte woord (vrouwvriendelijkheid, emancipatorisch streven) dat het direct het eerste ‘tegen’ oproept (actie is reactie, ook in linguisticis). ■ Tegenstanders van het woord zullen opmerken dat de schepper ervan nogal naïef is. Immers, de maker moet gedacht hebben dat een sekseneutrale taal de gebruikers van vooroordelen omtrent de geslachten bevrijdt, en de weg opent naar een maatschappij waar discriminatie uit den boze is. Nu is toevallig het Perzisch een taal waar zelfs in persoonlijke en bezittelijke voornaamwoorden man en vrouw gelijk zijn, maar dat schijnt geen reden voor de bewoners van Iran te zijn om die taalkundige gelijkheid in een sociale om te zetten. ■ Dezelfde tegenstanders zouden ook van de schepper of schepperes (of is het schepster?) kunnen zeggen dat deze persoon (v/m) misschien helemaal niet zo naïef is, maar denkt via deze ingreep bij allerlei feminiserende elementen (m/v) in een goed blaadje te komen. ■ Tot zover het eerste voor en het eerste tegen. ■ Het tweede voor/tegen-paar is van meer taalkundig karakter. Allereerst zou ik willen benadrukken dat het woord bemannen een niet te onderschatten taalkundig nadeel heeft: het proces van het bemannen kan niet met het woord bemanning worden uitgedrukt, want dat bestaat al in een andere betekenis. Als we in het vervolg bemanning gebruiken voor de groep die iets bemenst (de huidige betekenis dus), en bemensing voor de activiteit van het bemannen (de bemensing van de vacature (m/v) kostte ons veel hoofdbreken), dan hebben we een stap voorwaarts gezet in een of andere richting. ■ Ik weet niet precies welke, maar dat vinden we ook nog wel uit. ■ Het taalkundige nadeel is weer dat de vorming van nieuwe woorden volgens het patroon be+substantief+en bij uitstek geschikt is om de lachlust op te wekken. ■ Ik zou bijvoorbeeld graag van u willen weten of u woorden als bekabelen en bewegwijzeren serieus kunt nemen. Ik in elk geval niet. En bemensen is weer net zoiets. ■ Dit was weer een gesprek van mensen onder elkaar. ■ R. Broere uit Valkenswaard vraagt de schrijver dezer regelen eens na te denken over de motivering van de Reclame Code Commissie om een klacht ongegrond te verklaren. ■ Het gaat hier om de leuze ‘goed voor het milieu en goed voor uw portemonnee’, waarmee een zeker merk loodvrije benzine aan het autorijdend publiek werd aanbevolen. Klager achtte de tekst misleidend (benzine, loodvrij of niet, komt het milieu nooit ten goede), maar de Commissie in haar wijsheid besloot ‘Goed is hier duidelijk bedoeld als beter’. ■ Welnu, ik heb erover nagedacht, en ben tot de conclusie gekomen dat het een ware uitspraak is, althans waarder dan de uitspraak dat goed hier bedoeld is als slecht. ■ De vraag is natuurlijk alleen of dit soort duidelijke bedoelingen ook als zodanig door de consument worden verstaan. Volgens mij zullen we in de luttele regelen die ons resten niet in staat zijn het probleem definitief op te lossen. Dus vaarwel dan maar weer.