Voornaamgekte
Dr. C.A. Zaalberg - Leiden
Twee gelijktijdige pausen, dat komt wel eens voor. Maar als je het over ‘de Paus’ hebt, bedoel je de huidige bisschop van Rome, die aldaar gevestigd is. Waarom is het dan nodig dat ‘de media’ die man steevast ‘paus (of: Paus) Johannes Paulus de Tweede’ noemen? Is het een afspraak? Dan een zinloze.
Het is alsof er een verzotheid op voornamen heerst. Gekte is besmettelijk, maar kan overgaan. Mode heet zoiets. Ons leven is gecompliceerd gemaakt doordat de voornamenmode samenvalt met een bloeiperiode van de roem van Mozart. Niemand noemt hem meer zo. Waarom? Om hem te onderscheiden van Leopold, zijn vader, die ook zijn plaats in de muziekgeschiedenis heeft? Welnee, omdat het mode is hem Wolfgang Amadeus Mozart te noemen, dus nergens om.
Of is die drang toch te verklaren? De voornamen maken je familiaarder met Mozart, zodat de afstand tussen het genie en de kleine sterveling schijnt te verdwijnen. Te vergelijken is de gewoonte van sommige journalisten om aan de namen van ministers de voornaam toe te voegen.
Die verklaring past niet voor een andere slechte journalistieke gewoonte: de Prins van Oranje ‘prins Willem-Alexander’ te noemen. (Altijd met dat onhollandse streepje, dat nou eenmaal in het geboortenregister staat. We schrijven in Frederik Hendrik of Maria Theresia toch ook geen koppelteken?) De verklaring voor de langademige aanduiding van onze vermoedelijke troonopvolger zal niet te vinden zijn in de behoefte aan familiariteit, maar doodgewoon in onbekendheid met zijn titel. In geen honderd jaar hebben we een Prins van Oranje gehad. Nou hebben we er een. Kwestie van wennen.
Al te zot is het, in een land dat al een eeuw lang door een koningin geregeerd wordt, deze functionaris niet eenvoudig ‘de Koningin’ te noemen, eventueel met kleine letter: ‘afhangend van het gevoel of het inzicht van de schrijver’, zoals het Groene Boekje toestaat. We hebben geen twee of drie koninginnen; wie de Koningin altijd maar weer ‘Koningin Beatrix’ noemt, maakt zich belachelijk. Het koninklijk paar heet ‘de Koningin en de Prins’; de toevoeging van namen is, in het binnenlandse verkeer, misplaatst.
Auteursrechtelijk beschermd