Onze Taal. Jaargang 59

De verdwijntruc van -ing

Felix van de Laar - redacteur/tekstschrijver, Amsterdam

Vorig jaar was de verbindings-s het thema van correspondentie in Onze Taal. Eén lezer opperde als bezwaar tegen deze s, dat er homoniemen door ontstaan. Het woord beheersovereenkomst zou dan ‘overeenkomst tot het beheer’ en ‘overeenkomst ter beheersing’ tegelijk kunnen betekenen. Ik voel dat heel anders aan. Ik zou de laatste betekenis - die in de praktijk overigens onzinnig is - aanduiden met het woord beheersingsovereenkomst.

De thematiek is hardnekkig. In de wereld van de volkshuisvesting blijkt men er erg benauwd voor te zijn dat mensen een verband leggen tussen (woning)beheer en beheersing. Wellicht is het paternalistische karakter van vroegere woningcorporaties en andere verhuurders daar debet aan. In ieder geval wemelt het nu van de beheerovereenkomsten in verschillende beheervormen. Het gebrek aan analogie met de afleiding bestuursvorm schijnt niet te overtuigen, maar andersom lees ik gelukkig nog geen bestuurvorm. Ik zie een verband met de verdwijning van de uitgang -ing waarmee het Nederlands van werkwoordstammen zelfstandige naamwoorden afleidt. De werkwoordstam is daar zelf ook geschikt voor. Besturen leidt tot bestuur en tot besturing, onderzoeken tot onderzoek en tot onderzoeking, verhuren tot verhuur en tot verhuring, maar beheren alleen maar tot beheer en scheiden alleen maar tot scheiding. Hoe zit dit? Niet alle varianten klinken vertrouwd. Mijn taalgevoel protesteert tegen het gebruik van het woord verhuur in: ‘Het gaat goed met de verhuur van de woningen’, of in de term ‘Hoofd Verhuur en Bewonerszaken’ (zonder weglatingsstreepje). Fietsen- of botenverhuur gaat wel door mijn beugel, maar in bovenstaande voorbeelden zou ik liever kiezen voor verhuring en verhuringen.

Eveneens uit de volkshuisvesting afkomstig is de term doorstroming (van huishoudens in de woningvoorraad). Maar ergens anders lees ik dat er ook sprake is van een instroom en een uitstroom van dit bestand; kennelijk heeft de hoofdstroom sterke onderstromingen...

Geliefd is tevens de stam verbeter in verbeterplannen, verbeterkosten, verbeterbehoefte, terwijl verbetering toch zoveel meer voor de hand zou liggen en opknapkosten ook heel mooi klinkt. Wie geeft mij de oplos voor het raadsel van deze Bommeliaanse verdwijningen in het hedendaagse Nederlands?