Taalcuriosa
Zelfverwijzing (2)
Jules Welling - Best
In juni 1988 ging deze rubriek over ‘zelfverwijzing’. Drs. J. Ruijling te Arnhem wees mij er terecht op, dat het daar gegeven voorbeeld (‘In deze zin staat drie fauten’) niet juist was. Het moet zijn: ‘In deze zin staat drie fauten en deze zin is fout’, zoals hij aangeeft. Nog curieuzer is zijn tweede voorbeeld: ‘In deze zin staat drie fauten en deze zin is goed’! Precies het tegenovergestelde. Hij heeft hiermee een zeldzaam fenomeen ontdekt in de categorie zelfverwijzing. Beide voorbeelden zijn goed én fout, maar wat de zelfverwijzing betreft in ieder geval correct.
Het zelfverwijzende effect heeft vele lezers beziggehouden. W. Dierick te Nijmegen schreef: ‘Vijftien letters / twee woorden / te zamen drieënvijftig letters’ met een driedelige zelfverwijzing in de derde regel boven op twee andere zelfverwijzingen.
G. Crisson te Alphen aan den Rijn wees me op de ‘turbo-afkorting’ afko. Zelfverwijzender kan het haast niet. Het schrijven van een rubriek als deze is een zeer plezierige bezigheid, maar soms slaat mij de schrik om het hart als ik weer eens een provocerend stukje ingeleverd heb en de lezers op recordjacht gaan. F. Muijzer uit Lichtenvoorde schreef: ‘Ik ben er even voor gaan zitten:
Dit zijn zesentwintig letters,
hier zijn achtentwintig letters,
hier zijn negenentwintig letters,
nu heeft deze zin wel dertig letters,
deze zin had wel eenendertig letters,
dit zinnetje nu tweeëndertig letters,
deze zin heeft nu drieëndertig letters,
dit zinnetje weer vierendertig letters,
deze zin heeft weer vijfendertig letters,
en dit zinnetje heeft zesendertig letters,
nu schrijf ik er weer zevenendertig letters,
en ditmaal staan er dus achtendertig letters,
terwijl hier is geschreven met negenendertig letters,
ten slotte is dit dan gepend met veertig letters.’
Auteursrechtelijk beschermd