Onze Taal. Jaargang 58

[p. 136]

[Korte berichten]

□ □ □ □ □ □ □ □

PCUdB

■ Abel en ibel waren voor de oude Romeinen wat baar en lijk zijn voor ons. Daarom is zichtbaar, visibel; verschrikkelijk is horribel; buigbaar is flexibel; eerbare mensen noemen wij ook wel honorabel, en portabele radio's zijn draaglijk zolang de bezitter de medemens in de vrije natuur er niet mee lastig valt. ■ De grondwet van de taal mag wel heten dat op den duur alles zijn eigen leven gaat leiden, en zo kunnen we verwachten dat op een gegeven ogenblik ook een achtervoegsel als -abel, niet langer gehinderd door historische kennis, zijn eigen weg gaat inslaan. ■ Zij die op korte of lange termijn wel eens minister kunnen worden, plegen ministerabel genoemd te worden, wat eigenlijk zou moeten betekenen dat ze geministerd kunnen worden. ■ Deze woordvorming mag wat miserabel lijken, maar het kan altijd nog erger. P.J.F. Ruijter uit Slootdorp heeft namelijk in het handboek voor gemeenteraadsleden het woord arobabel aangetroffen. Het staat er weliswaar tussen aanhalingstekens en voor alle zekerheid met een uitleg erbij (de wet AROB is van toepassing), maar toch. ■ En toch. De eerlijkheid gebiedt mij te zeggen dat ik het woord als zodanig niet zo vreselijk lelijk vind, misschien wel omdat het op het eerste gezicht zo volstrekt raadselachtig is (en ook raadselachtig blijft voor hen die niet dagelijks met AROB-procedures omgaan). ■ Heel eigenlijk voel ik ervoor om in het vervolg stukken die voor opname in Onze Taal in aanmerking komen otabel te noemen. Lezer, u bent creatief genoeg om door te gaan op de door mij ingeslagen weg. ■ Er is meer te doen over nieuwe woorden. Mevrouw Dommisse noteert in de Arnhemse Courant het deelwoord gehalteere van (ongetwijfeld) het werkwoord halteren, hetgeen betrekking heeft op bussen en andere openbare vervoersmiddelen die een bepaalde halte aandoen. ■ Stoppen heet dat dus in huis-, tuin- en keuken-Nederlands, maar de uitvinder van het woord halteren zou kunnen tegenwerpen dat stoppen ook stoppen voor een stoplicht of voor een stuk overstekend wild kan betekenen, terwijl halteren alleen die vorm van stoppen is waarbij gelegenheid aan passagiers wordt gegeven om in of uit te stappen. Misschien, maar dat moet natuurlijk nog uitgezocht worden, is een bus of tram ook aan het halteren als tijdens het wachten voor een stoplicht een passagier tegen de officiële richtlijnen in wordt gelost of geladen. Hoe dan ook, de vraag is nu waar u de klemtoon zou leggen. De Arnhemse Courant zegt kennelijk haltéren, zoals hanteren en halveren, terwijl u en ik misschien liever hàlteren zoals martelen en handelen uitspreken. Hoe dan ook, aan Arnhemmers wil ik de informatie niet onthouden dat lijn 13 na station Arnhem alleen nog maar haltert of halteert op het Willemsplein. ■ De vorm halteren is overigens ook door mevrouw Wammes uit Arnhem gesignaleerd. Zij heeft daarnaast de verleden tijd fluitte (...) af in de sportrubriek van een niet nader aangeduide krant opgemerkt, wat haar de vraag ontlokt of wij weten dat scheidsrechters zwak fluiten. ■ Meer uit de wereld van het vervoer. Sneltrams en snelbussen nopen kennelijk tot taalkundige innovatie, want in Het Parool van 23 mei staat te lezen dat een (nog niet verwezenlijkte) sneltramlijn onderdeel gaat vormen van een wijde boog die bij Badhoevedorp moet aantakken op de nieuwe tramlijn van het GVB. ■ Jaap Kuipers uit Amsterdam heeft ons deze mededeling doen toekomen. ■ Het komt me voor dat met het werkwoord takken nog vele taalkundige spelletjes te spelen zijn. Als u in de loop van de komende tijden bijvoorbeeld in luchtige conversatie af en toe opmerkt dat u op een bepaalde visie nog niet helemaal ingetakt bent, dan zal dat aanvankelijk niets betekenen, maar gaandeweg, naarmate het woord vaker wordt gebruikt, zult u zien dat de betekenis vanzelf ontstaat. ■ Voor het ogenblik dwingt de beperkte plaatsruimte mij, voor enkele weken van u af te takken.