Ten minste
Jan Bruens - Hintham
Op melkverpakkingen van A.H., Campina en misschien nog op andere (en ook op medicijnverpakkingen) staat gedrukt: Tenminste houdbaar tot... Dit zou moeten zijn: Ten minste... Er is immers verschil tussen de betekenissen ‘althans’ (tenminste) en ‘op zijn minst’ (ten minste). En omdat tenminste niet bij houdbaar maar bij de tijdsaanduiding hoort, zou ik er dit van maken: Houdbaar ten minste tot... Het valt me op dat in geschreven taal het woord minstens zelden of nooit wordt gebruikt. Meestal kom ik tenminste tegen, en bij uitzondering ten minste. Zou algemeen gedacht worden dat minstens een woord is van minder allooi, of dat je dat woord wel in spreek- maar beslist niet in schrijftaal mag gebruiken?
Voor de aardigheid, zonder te tillen aan de foutieve schrijfwijze, heb ik de twee hierboven genoemde melkleveranciers een briefje gestuurd. Van Campina heb ik het antwoord binnen. Dat antwoord verraste mij: ‘Taalkundig heeft u gelijk. Wij hebben echter te maken met een omschrijving van het woord tenminste, welke omschrijving in de Warenwet is vastgelegd. U zult begrijpen dat wij als producent van levensmiddelenprodukten gehouden zijn aan de algemene voorschriften van genoemde wet.’
Van Albert Heijn kreeg ik een telefoontje: wij zijn het helemaal met u eens, wij zullen de tekst veranderen. Toen dacht ik: waarom durft A.H. wel af te wijken van de formulering in de Warenwet en DMV Campina niet? Breng ik A.H. misschien op het verkeerde pad en in conflict met de Warenwet? Ik heb toch maar even de Rijkskeuringsdienst van Waren in Den Bosch gevraagd om een fotokopie van de desbetreffende passage in de Warenwet en om commentaar op mijn zienswijze. Prompt kreeg ik het gevraagde toegestuurd. Art. 10 lid 1 van het Algemeen Aanduidingsbesluit luidt als volgt:
De aanduiding (...) moet bestaan uit de datum waarop de waar bij een passende wijze van bewaren nog in het bezit is van de voor die waar kenmerkende eigenschappen, voorafgegaan door de woorden ‘ten minste houdbaar tot’.
Het staat er dus goed. De Rijkskeuringsdienst noteerde in de kantlijn: ‘Uw conclusie is juist; de exacte formulering dient te zijn Ten minste en niet tenminste’.