Onze Taal. Jaargang 58

Een on-woord
Kruisinghondjes
Robert-Henk Zuidinga

Ik geef het toe: ik heb iets wantrouwends. Zodra iets een naam die het al jaren heeft, opgeeft voor een andere, zoek ik daar iets slechts achter en wil ik onmiddellijk de diepere redenen doorgronden.

Neem de Bijlmer. Die is eeuwenlang zo genoemd - de Bijlmer heet niet voor niets voluit Bijlmermeer: het is een droogmakerij, die al in 1622 werd drooggelegd - maar sinds een paar jaar is het officieel alleen nog Amsterdam-Zuidoost. En wie er wel eens komt, weet dat de naam nieuw is, maar de Bijlmer zelf onveranderd.

Ja, ik weet het. Ik woon zelf in Amsterdam en kom ook af en toe in de Bijlmer, zij het uitsluitend noodgedwongen, en ik weet dat hier en daar twee tweekamerflats zijn samengevoegd tot één vierkamerflat en in een andere toren vierkamerflats opgedeeld zijn in tweekamerappartementen, en in een flatgebouw is een uitkeringsgerechtigde schoolverlater uit een eenoudergezin te werk gesteld als part-time conciërge om de hondepoep in de parkeergarages te bestrijden. En ik weet dat sindsdien de leegstand in Zuidoost drastisch is teruggelopen, maar dat neemt niets weg van het feit dat de Bijlmer de Bijlmer is en blijft. Daar verandert een nieuwe naam niets aan.

Dat zelfde gevoel bekroop me toen ik een advertentie zag voor ‘leuke KRUISINGHONDJES’ (ze kosten f 100,-). Het duurde even voor ik begreep dat hier alles wat niet raszuiver is - bastaards, vuilnisbakken, mengras en inteelt - samengebracht was onder een noemer die hoge kwaliteit en een onverdunde stamboom van vijf, zes generaties suggereert.

Kruisinghondjes. Ja, ik weet het. Dat zijn vaak de liefste, trouwste en aanhankelijkste. Ik heb ook niets tegen hybride honden, ik heb iets tegen die naam. Dat er aan verbale opwaardering gedaan wordt, betekent dat er iets opgewaardeerd dient te worden. Dat kan niet anders. Dat het in de verpakking (de naam, de kleuren, de reclameleus, vul zelf maar aan) gezocht wordt, betekent dat de inhoud verbloemd dient te worden. Dat kan ook niet anders.

Kruisinghondjes. Dat geeft een heel nieuwe betekenis aan het begrip ‘bastaardwoord’.