Taal van journalisten
J.P. Knorren - Amsterdam
In de discussie over ‘taal van journalisten’ is in Onze Taal in 1986 geschreven over de objectiviteit van de verslaggeving en over de spelling van journalisten. De stijl der journalisten is mijns inziens nog belangrijker dan deze onderwerpen, omdat door een onjuiste formulering een zin een andere betekenis kan krijgen.
Nog altijd zijn er veel mensen die niet kunnen begrijpen waarom er zo wordt aangedrongen op het verzorgen van stijl. Immers, zo redeneren zij, ‘het gaat, zeker in de journalistiek, in de eerste plaats om de inhoud en pas in de tweede plaats om de stijl van het desbetreffende artikel’.
Het gaat inderdaad allereerst om de inhoud van wat men schrijft, maar wie daarbij zegt dat de vorm, de stijl, er minder op aankomt, vergeet hoeveel invloed de vorm op de eigenlijke inhoud heeft. Wie zich aanwent zich gebrekkig uit te drukken, vooral daar waar men zo zorgvuldig mogelijk dient te zijn, namelijk bij geschreven berichtgeving, die loopt gevaar ook zijn gedachten te verwarren, de dingen niet meer zo scherp te onderscheiden en minder logisch te denken. Omgekeerd helpt een juist gebruik van de taal de gedachten te verhelderen. Hoeveel houvast geeft het soms als wij het ‘goede woord’ hebben gevonden. Het is dus belangrijk dat er nauwkeurig wordt toegezien op de stijl, op logische zinsbouw en op woordkeuze.
Ook voor een lezer is het bovenstaande van belang. Een slechte stijl hindert de lezer, hij remt hem bij het in zich opnemen van de tekst. Slechte stijl dwingt de lezer het artikel logisch te rangschikken. Wordt dit zo bemoeilijkt dat rangschikking niet mogelijk is, dan zal de lezer gaan raden wat er wordt bedoeld.
Hoe belangrijk stijl is, blijkt uit het bijgevoegde artikel. Het werd mij opgestuurd door de heer J. van Bekkum, een kritische lezer uit Amsterdam. Het artikel handelt over een brandweerman die niet uitrukte voor brand, maar voor een kans op een gloednieuwe brandweerauto. De brandweerman, eigenlijk textielhandelaar, kreeg het voor elkaar dat door zijn uitrukken (alleen?) een carrosseriefabriek failliet ging. De burgemeester is daar erg blij mee, omdat men door het faillissement, veroorzaakt door de uitrukkende brandweerman, f 40.000,- is kwijtgeraakt. Snapt u het?
De menselijke geest is in staat dit artikel te corrigeren, zodat we kunnen achterhalen wat er wordt bedoeld.
Maar is dat niet de taak van de journalist?
Auteursrechtelijk beschermd