In onbruik?
P. Bierman - coördinator reclamekring STIP, Wageningen
Er is een groep woorden waarvan de betekenis verlegd (b)lijkt te zijn, waarbij vaak verwante woorden ‘ondergesneeuwd’ en in onbruik raken. Neem regelmatig, oorspronkelijke betekenis: ‘met tussenpozen van gelijke grootte’ (met de regelmaat van een klok). In plaats van soms, nogal eens, zo nu en dan, van tijd tot tijd, maar vooral i.p.v. geregeld, is het de laatste tijd alleen nog, ongenuanceerd en zonder variatie, regelmatig ‘wat de klok slaat’. Ik doe een verdere greep (want ik zoek niet de volledigheid): zorgelijk. Ik heb nog geleerd: zorgelijk slaat op een mens: een zorgelijk type; situaties zijn zorgwekkend. Niet alleen tegenwoordige laag-, maar ook hooggeleerden hebben dat blijkbaar niet (meer) zo geleerd, want vandaag de dag maak je naar het schijnt geen semantische fout (meer) als je van een situatie beweert dat ze zorgelijk is.
En over schijnbaar en blijkbaar gesproken... Het onderscheid tussen die twee is totaal vervaagd: het een is gebleken zo te zijn, terwijl het ander alleen nog maar zo lijkt/schijnt te zijn, maar eventueel nog anders kan uitpakken. Net als impulsief en spontaan: voor ‘iedereen’ synoniem, maar voor mij een wereld van verschil en in mijn ogen meestal even verkeerd gebruikt als het onwrikbaar ingeslepen dat komt omdat... (i.p.v. dóórdat).
Auteursrechtelijk beschermd