Maledicta
Redactie Onze Taal
Sinds 1977 verschijnt er jaarlijks onder het motto ‘nihil obstat’ een uniek tijdschrift. Het is geheel gewijd aan alle stiefkinderen van de taalwetenschap: vloeken, schelden, obsceen, racistisch en seksistisch taalgebruik, en taboewoorden. Het is een eenmansuitgave die wordt samengesteld - en gedeeltelijk volgeschreven - door Reinhold Aman. De naam: Maledicta - The international journal of verbal aggression.
Op de 320 bladzijden die elke aflevering telt, staan zeer uiteenlopende beschouwingen. Een steeds terugkerend thema wordt gevormd door de exotische verwensingen. De jaargang 1984-1985 bevat bijvoorbeeld seksistische beledigingen in het Pools, verbale agressie in het Ulithi (een Micronesische taal), spreekwoorden van Braziliaanse negers en beledigingen in het Dinga (Zaïre). Dergelijke artikelen geven een aardig beeld van de taboes en obsessies van de verschillende volkeren. De Dinga zijn bijvoorbeeld vertegenwoordigd met alleen al zeventien beledigingen gericht op de vorm van de navel, zoals ‘Mukwom nkema bu!’ (begraven navel!) of ‘Mukwom ke mukwom me ngul! (varkensnavel!). Ook het volk der Nederlanders komt wel eens aan de orde; wij zijn onder meer bekend vanwege de zogenaamde “infective invective”, de vorm van verwensing waarmee we elkaar kwalen als de pest, pokken of kanker toewensen.
Maledicta houdt ook de vinger aan de pols als het gaat om nieuwe beledigende of discriminerende grappen. Veel van deze grappen hebben betrekking op minderheden: in Amerika bijvoorbeeld negers en Portoricanen, maar ook feministes (‘What's the ultimate feminist sexual fantasy? A vibrator that lectures on Marxism’). Opvallend is hoe snel nieuwe ontwikkelingen - vooral rampen - resulteren in reeksen grappen. De schietpartij in een McDonalds-restaurant in Californië, waarbij een man met een machinegeweer 21 bezoekers doodschoot, levert een aparte rubriek met ‘McDonalds-grappen’ op: ‘What's the McDonald's Special? - For $29,95 you get a Big Mac, a McHelmet and a McVest’. Maar ook de moord op Indira Ghandi, de democratische kandidatuur van Mondale en Ferraro, de gasramp in Bhopal en de hongersnood in Ethiopië blijken inspiratiebronnen voor gewaagde grappen te vormen.
Naast dit meer descriptieve gedeelte zijn in Maledicta ook serieuze en soms zelfs diepgravende analyses te vinden, bijvoorbeeld over denigrerend taalgebruik tegenover ouderen. Wij kennen de term ‘grijze plaag’ (vooral veel gebezigd op de dagen dat houders van een seniorenpas gratis met de trein kunnen), maar in Amerika is de zogenaamde ‘Ageist language’ al veel sterker ontwikkeld; dat kan wijzen op een veranderende houding tegenover oudere mensen. Een ander onderwerp dat bij nadere analyse meer prijsgeeft dan je op het eerste gezicht zou vermoeden, zijn de merknamen van condooms. Een derde van die merknamen heeft een duidelijke agressieve connotatie: ‘Banzaï Bliss’ of ‘Die-Hard’. Lezenswaardig is tot slot ook een beschouwing over de manier waarop politici elkaar voor rotte vis uitmaken. Tip O'Neill, eens speaker van het Witte Huis, is ‘big, fat and out of contrei - just like the federal government’.
Maledicta Press
331 South Greenfield Avenue
Waukesha, Wisconsin 53186 USA
$25 per (jaar)aflevering.
Auteursrechtelijk beschermd