Onze Taal. Jaargang 57

[p. 48]

Reacties

Onnaam of onzin?
Leonard Fortuin - Eersel

Het zou me niet verbazen als Jules Welling - gezien zijn artikel op blz. 169 van nr. 12 1987 - nooit een computer als tekstverwerker gebruikt heeft. De bewering dat voor ‘moderne apparatuur’ de naam O niet bestaat, is net zo (on)zinnig als te zeggen dat er geen schrijfmachines bestaan die onderscheid maken tussen het cijfer nul en de vijftiende hoofdletter van het alfabet. Zeker, qua vorm lijken ze op elkaar, net als in handgeschreven teksten trouwens. Eén blik op het toetsenbord is echter voldoende om te zien dat beide tekens hun eigen plaats hebben. Voor de computer betekent dat ook: een eigen interne representatie (de ASCII-code).

Als Frans Kafka ‘Het proces’ met behulp van een moderne tekstverwerker had geschreven, zou de computer dan geprotesteerd hebben tegen de achternaam van Josef K? Wis en waarachtig niet! Ook Pauline Réage zou met mevrouw O geen problemen ondervonden hebben, zelfs niet in 1954, want vanaf het begin van het computertijdperk is er onderscheid gemaakt tussen O en 0, bijvoorbeeld met een streepje door de nul. Dat mevrouw O op verschillende wijzen geregistreerd wordt, ligt niet aan ‘de moderne apparatuur’ maar aan de mensen die die apparatuur bedienen. (Slordige of gemakzuchtige operateurs maken daardoor bijvoorbeeld ook ‘NYKERK’ van NIJKERK' en ‘byschryven’ van ‘bijschrijven’.) Het is onterecht daarover de computer verwijten te maken.

d'O uit O
L. Verhoeff - Kenmare, Ierland

In de rubriek Taalcuriosa noemt Jules Welling op blz. 169 van het decembernummer de naam van de hoofdpersoon uit de sadomasochistische roman Histoire d' O en het dorpje O in het Département d'Orne als voorbeelden van ‘onnamen’. Het is niet onmogelijk dat er verband bestaat tussen deze twee namen.

De Franse oriëntalist Antoine Gallard (1646-1715) vertaalde als eerste een verzameling erotisch gekleurde vertellingen uit het Arabisch als Les mille et une nuits en droeg deze op aan de markiezin d' O, een dame uit het geslacht van die naam, dat op het Château d' O zetelde, nabij dit dorp. Wellicht heeft de auteur die zich verborg achter het pseudoniem Pauline Réage bij de keuze van de naam voor haar hoofdpersoon aan deze markiezin gedacht. Enkele jaren later deed F. Dehoï hetzelfde, toen hij zijn studie over het werk van Gallard, L'Erotisme des ‘Mille et une nuits’, opdroeg aan de nagedachtenis van de markiezin d' O.

Zelfdoding (5)
W.H. de Vries - Eindhoven

Naar aanleiding van de reacties in de nummers 10 en 12 1987 op het stukje van P.C. Paardekooper over de begrippen zelfdoding en zelfmoord pleit ik voor het naast elkaar bestaan van deze woorden. Om redenen van sociologische, juridische en religieuze aard dienen verschillende verwante begrippen gehanteerd te worden. Dit geeft de mogelijkheid tot nuancering vanuit verschillende invalshoeken.

Sociologisch. De gebruiker van het woord wil een bepaalde zwaarte aan het feit toekennen, bijvoorbeeld uitgaande van ‘wat hoort en wat niet hoort’. Door het gebruik van het woord zelfmoord geeft hij de verderfelijkheid van de daad aan; daarentegen is het woord zelfdoding een weergave van zijn gedachte over de sociale toelaatbaarheid of van respect voor die zelfde daad.

Juridisch. Ook hier onderscheidt men: moord, doodslag en dood door schuld, waaruit dan de betrokkenheid en/of het al dan niet belang hebben bij het doden van een ander blijkt. In overeenstemming daarmee is het noodzakelijk om intentie en arrangement bij de ‘zelfdestructie’ te honoreren met woorden van verschillende zwaarte. Hieruit trek ik de conclusie dat de bestaande woorden zelfmoord, zelfdoding en suïcide naast elkaar gebruikt kunnen worden.

Religieus. Moord en zelfmoord worden veroordeeld in de Bijbel. Doding en zelfdoding zijn daarin toelaatbaar; God laat het toe, of helpt zelfs daarbij in vele gevallen. Zie in het Oude Testament bijvoorbeeld bij Samson, Saul, Zimri en Abimelech. Ook hier wordt een duidelijk onderscheid gemaakt.

De redactie sluit met deze inzending de discussie over ‘zelfmoord/zelfdoding’.

Komma voor enz.
P. Bierman - Wageningen

Op blz. 165 van het decembernummer gaf de redactie van Onze Taal in de rubriek Vraag en Antwoord adviezen voor het gebruik van leestekens. Voorbeeldzin (6) uit ‘Leestekens’ luidt: - De groenteboer had worteltjes, bietjes, aardappelen, enz.

Op deze voorbeeldzin heb ik de volgende aanmerking: er staat een komma te veel, namelijk die tussen aardappelen en enz. Mij is vroeger geleerd: ‘géén komma vóór enz.’ Vervang ik ‘enz.’ door bijvoorbeeld ‘en nog

[p. 49]

veel meer’, dan zou er ook geen komma horen tussen ‘aardappelen’ en ‘en’: ‘De groenteboer had worteltjes, bietjes, aardappelen en nog veel meer’. Naar mijn (overigens zeer bescheiden) mening zou het zinnetje moeten luiden: ‘De groenteboer had worteltjes, bietjes, aardappelen enz.’