Wie helpt Piet Hein?
Dr. Graham Dukes - Director of Regional Policy, Wereldgezondheidsorganisatie, Kopenhagen, Denemarken
De Wereldgezondheidsorganisatie viert in 1988 als dochteronderneming van de Verenigde Naties haar veertigjarig jubileum. De organisatie besloot bij het jubileum niet achteruit te kijken, maar vooruit, naar de wereld van het jaar 2000, het jaar waarin de gezondheid voor alle mensen gemeengoed behoort te zijn. Dat moest kort en krachtig worden gezegd. De WHO vroeg de veeltalige Deense dichter Piet Hein deze wens in acht regels samen te vatten. Dat deed hij dan ook, eerst in zijn eigen spraak, en vervolgens in enkele andere...
Hoe moet het in het Nederlands? Een van de problemen is het lange woord gezondheid, dat elke perfecte weergave van het originele danig in de weg zit. Michael Dukes deed een eerste verdienstelijke poging:
Een wereld van gezondheid die verwerkelijkt worden moet wanneer een nieuw millennium weldra zijn intree doet
Overal wordt hij gehoord de roep van heel de mensheid om gezondheid voor de wereld en de wereld voor gezondheid.
De vraag is of wij in het Nederlands de zangerigheid van het Deens en het Engels kunnen behouden, en tegelijk de betekenis. Het is verleidelijk een weg te kiezen die uitmondt in de regels:
Gezondheid vóór alles -
En allen gezond.
Maar ook dat is niet goed, want de WHO verwacht bepaald niet dat allen in het jaar 2000 werkelijk gezond zullen zijn, slechts dat alle kennis en ervaring die wij op dit gebied bezitten, ten dienste zullen komen te staan van de hele gemeenschap. Misschien moeten wij eerder mikken op:
Gezondheid vóór alles -
Gezondheid voor allen ...
wat ons dichter bij het Deens brengt. Inmiddels hebben de Russen, de Spanjaarden, de Chinezen en de Arabieren hun eigen versies geleverd. Het Nederlands mag dan geen officiële taal van de WHO zijn, het verdient wel zijn plaats op de kisten vol hulpmiddelen die naar de ontwikkelingslanden gaan en de T-shirts die de medewerkers dragen. Het wachten is op de lezers van Onze Taal. Wie schiet Piet Hein te hulp met een Nederlandse versie die alle andere vertalingen met stukken slaat?
Auteursrechtelijk beschermd