De Woordenaar
kln lxcn vn klnkrlz wrdn
J.J. Bakker
Een paar opmerkingen vooraf. De meeste hieronder vermelde woorden ben ik tegengekomen in mijn bronnenmateriaal, twaalf Nederlandstalige stripabums. Het zijn de volgende: Agent 327, nr. 9; Asterix, De odyssee van -; Billie Turf nr. 18; Oom Dagobert, nr. 21; De familie Doorzon, nr. 5; De Generaal, nr. 7; Guust Flater, nr. 14; Kuifje en de Picaro's; Lucky Luke, nr. 22; Olivier Blunder, nr. 27; Suske en Wiske, nr. 76; Trigië, nr. 12.
Het tussen haakjes geplaatste getal achter een woord geeft aan in hoeveel van die twaalf bronnen het werd aangetroffen. Een sterretje (*) betekent dat het woord voorkomt in Van Dale Elf.
Van de dikwijls vele spellingvarianten koos ik de kortste vorm die nog recht deed aan het expressieve karakter van de uiting (dus bv. geen ‘bz’ of ‘bzzzzzz’ maar ‘bzz’).
Tot slot: als u onjuistheden of onvolledigheden in deze lijst mocht opmerken, laat het me dan weten!
blp (1), ook bwl - gesmoorde kokhalsof braakreflex
brr* (3), br * - huivering van koude of afschuw
brrm (1) - (de r wordt uitgesproken met vibrerende lippen) ronken van een automotor
bzz (5) - gezoem van insekten fft - korte ademstoot met getuite lippen, vaak in de betekenis ‘weg, verdwenen, foetsie’
ggg - uiting van verbazing, op te vatten als de inzet van ‘gek...’ of ‘goh...’
g-g-g - geluidloos lachen, gniffelen
gn-gn - als g-g-g, maar dan uit leedvermaak
grmbl (2) - binnensmonds gemopper
grr (7) - grommen van vechtlustige dieren en dito mensen
hhh (1) - uitademing met open mond (glas laten beslaan, stomp in maagkuil, hap sambal)
hm * (4) -I. uiting van twijfel, nadenken, verwondering II. neuriën III. discreet aandacht trekken
hmpf (3), ook mpf (3), grmpf (1), gmpf -I. spraakpoging met (onvrijwillig) gesloten mond II. afkeurend of geringschattend gegrom
hnn (2) - zelfde betekenis als ngng
krr (3), ook krt (1), krk - allerlei gekraak en geknisper
kst * (5), ook ks *, ksjt (1) - uitroep om dier weg te jagen
mm * (2) - I. prijzende aanduiding van al wat lekker is II. synoniem van hm I. en II.
mwbl (l), ook mbl (l), hmbl (l) - I. syn. van blp II. syn. van hmpf I.
ngng (1), ook nn, hnn - (uitspr.: laat onder hoge druk door bijna-gesloten stemspleet lucht ontsnappen, articuleer met gespreide lippen en opeengeklemde kiezen) geluid bij zwaar tillen, persen, ingehouden heftige emotie pff * (6), ook pft (3), pf*, pfwt (1) - blazen (warmte, inspanning, opluchting, geringschatting)
pfrt (4), ook pfr (1) - sputterend geluid (o.a. bij trappen in zekere halfvaste massa)
psj (2), ook pshsh (1), psjt (1) - gesis (stoom; vloeistof of gas door nauwe opening)
pst * (1) - uitroep om iemands aandacht te trekken
pst-pst (1) - klanknabootsing van fluisteren
rrr (5) - I. motorgeronk II. geluid van deurbel III. syn. van grr
rrt * (1) - als boven, maar snel decrescendo
sss (2), ook shshj (1), ssh (1) - sissen van slangen, stoom en spuitbussen
sst * (2) - maning tot stilte
tss (1) - uitroep van al dan niet verontwaardigde verbazing
t-t-t - (uitspr.: tong in t-stand, drie keer lucht inzuigen) tjongejonge
zzz * (6) - I. geluid van iemand die slaapt II. (alleen volgens Van Dale) syn. van bzz.
Auteursrechtelijk beschermd