Onze Taal. Jaargang 53

[p. 171]

De Woordenaar
Interjecties

J.J. Bakker

(1) (Martin Lodewijk 1977)

Deze en komende afleveringen van De Woordenaar zullen gewijd zijn aan een woordsoort, die bij uitstek tot het domein van de informele (spreek)taal behoort: de interjectie. Interjecties, of tussenwerpsels, zijn in de woordenboeken nog steeds relatief ondervertegenwoordigd, al geef ik grif toe dat de taal van straat en schoolplein geleidelijk wel meer aandacht krijgt. Maar toch... Hieronder vindt u tien voorbeelden van interjecties die in geen enkele dictionaire staan. Ik maak me sterk dat u ze allemaal kent, of op zijn minst herkent:

(2) (Willy Vandersteen 1972)

1. blubblub	-(a) geronk van motorvoertuigen
2. hips	-(b) uiting van geestdrift of bewondering
3. iiii	-(c) janken van een hond
4. kaïkaï	-(d) uiting van lichte schrik, vaak met verontschuldigende ondertoon
5. mjam	-(e) geluid van kurk die uit fles getrokken wordt
6. oeps	-(f) hikken

(3) (Greg 1982)

7. plop	-(g) opstijgende en aan wateroppervlak uiteenspattende luchtbellen, bijvoorbeeld uit de mond van een drenkeling
8. snif	-(h) waarderende uiting die lekker eten beschrijft of begeleidt
9. vroem	-(i) korte inademing door de neus (verdriet, verkoudheid)
10. wauw	-(j) doordringend gegil of remmende banden

De voorbeelden zijn ontleend aan een collectie tussenwerpsels die ik heb bijeengesprokkeld uit een twaalftal Nederlandse stripalbums. Allemaal kwamen ze diverse keren voor; het gaat dus niet om neologismen van één auteur, maar om algemeen gebruikte woorden. (Het zal u dan ook meteen zijn opgevallen dat de omschrijvingen zijn verwisseld. Probeert u eens de juiste combinaties te vinden. Oplossing op pag. 173 in dit nummer.)

(4) (Floc'h/Rivière 1984)

(5) (Hergé 1976)

[p. 172]

(6) (Varenne 1984)

Strips zijn, dunkt me, ondergewaardeerd als bron van taalstudie. Waar anders vind je zoveel staaltjes van levend en beeldend woordgebruik opgetekend? Opgetekend, vastgelegd - dat is belangrijk voor de lexicograaf, die bij zijn werk afhankelijk is van schriftelijk bewijsmateriaal. Een woord waarvan het bestaan niet door middel van citaten kan worden aangetoond, moet hij buiten beschouwing laten. Een gezond wetenschappelijk principe dat, helaas (!) wel eens tot hiaten leidt. Erkenning van stripteksten als bronnenmateriaal zou de beschrijving van het levende Nederlands vollediger kunnen maken. Op deze pagina ziet u één proeve daarvan: dring (spelling door mij genormaliseerd, betekenis zonneklaar). Op grond van de afgedrukte ‘citaten’ acht ik het bestaan van dring als Nederlandse interjectie thans wetenschappelijk bewezen.