Onze Taal. Jaargang 53

Vervolg blz. 120

Voor terugbellen-2 uit de mond van een naar ABN strevende Groninger zou een dergelijk hypercorrect taalgedrag in elk geval een plausibele verklaring kunnen bieden. Een Groninger zegt ook, tegen iemand die hij graag nog es terug ziet komen: ‘Kom je nog es wéer?’, waar andere Nederlanders eerder (of uitsluitend?) terug gebruiken. In hoeverre ook buiten streken als Groningen de hypercorrectieverklaring opgaat kan ik door gebrek aan gegevens niet beoordelen. Of moet terugbellen-2 eenvoudig worden gezien als een gevolg van de hiervoor geconstateerde tendens om weer in zinnen als 2-5 te vervangen door terug en moet derhalve worden aangenomen dat deze neiging zich ook uitstrekt over het bijwoord weer ‘opnieuw’. Wordt weer bellen zo terug(-) bellen, ondanks de ‘homonymie’ met terugbellen-1? Zijn ervan deze ‘verwarring’ meer gevallen aan te wijzen? Of is terugkomen in een zin als 1 misschien zo'n geval?!

Een derde mogelijkheid is natuurlijk nog dat terugbellen-2 Zuidnederlands is, maar aan belgicismen maakt een Noordoosterling zich zelden schuldig. Ik ben benieuwd of Onze Taal-lezers over ons terugbellen meer kunnen vertellen. In dat geval kom ik er misschien nog mee weer^3.12

3. Het werkwoord weerkomen laat duidelijk zien hoe weer-(a) en weer-(b) elkaar kunnen naderen en zelfs kunnen samenvallen. Iemand die zich naar een plaats begeeft waar hij eerder geweest is, komt daar: weer (back) maar komt daar ook weer in de zin van opnieuw (again). Deze dubbelzinnigheid houdt verband met (de betekenis van) komen.

1 Nijhoff's Zuidnederlands Woordenboek van Walter de Clerck ('s-Gravenhage 1981) noemt een aantal voorbeelden van terug ‘opnieuw’, echter geen voorbeelden van met dit terug samengestelde werkwoorden.

2 Koenen-Endepols (27e druk) geeft terugbellen (opnieuw) telefoneren, telefoneren na een al dan niet tot stand gekomen gesprek’. Met het laatste zal terugbellen-2 bedoeld zijn, maar de betekenis van ‘opnieuw bellen’, met opnieuw tussen haakjes ontgaat me.