wie, afgezien dan van boven aangeduide zegsvrouwen. ■ Minder nog is het mij duidelijk in hoeverre het Nederlands hier iets uit het Duits heeft overgenomen, danwel omgekeerd.
■ De heer J.F. Glatz schrijft: een van de journalisten van het dagblad ‘De Gelderlander’ gebruikt herhaaldelijk de uitdrukking op tilt. Als voorbeeld geeft hij de krantekop De VVD op tilt boven een bericht dat melding maakt van het liberale streven om de flippervrijheid te behouden ook voor jongeren onder de zestien jaar. J.F. Glatz vraagt wat tilt betekent. ■ Welnu, het is inderdaad een term uit het flipperkastwezen: men gebruikt de uitdrukking op tilt staan voor de situatie dat de flipperkast door te enthousiast schudden geblokkeerd raakt. On the tilt betekent volgens een gezaghebbend Engels-Nederlands woordenboek in schuine stand, hellend of op zijn kant. ■ Misschien dat de schrijver van het krante-artikel in kwestie op tilt gebruikt als een ietwat ludieke omschrijving voor op zijn kop (van woede, van agitatie of iets dergelijks), maar niet in de voor de hand liggender betekenis van ‘geblokkeerd’. ■ Goed, laten we de zaak verder maar rusten voordat ik zelf op tilt ga staan - dat lijkt me, wat het woord ook moge betekenen, een vervelende situatie. ■ Overigens, toen ik het Engelse woordenboek raadpleegde, bedacht ik me dat ik voor hetzelfde geld net zo goed even nog een Duitse dictionaire kon bekijken, en jawel, mijn plotseling opkomende vrees werd gans bewaarheid: zig is in het Duits helemaal geen neologisme maar een bestaand woord, en het betekent inderdaad veel. ■ Daarna ook nog maar in de Nederlandse woordenboeken gesnuffeld, maar gelukkig: tig is daar nog niet gesignaleerd, zodat ik u wel degelijk een taalnieuwigheid onder de ogen heb gebracht. ■ Ik schreef in het laatste alineaatje onder de ogen. Enkele jaren geleden schreef een lezer mij, nadat ik in geschrifte
onder ogen had gebezigd, dat het lidwoord door mij (en andere taalvervuilers) volkomen ten onrechte was weggelaten. U ziet het, ik heb lering uit de vermaning getrokken. Alleen, hoe spijtig, hoe kwellend is mijn eenzaamheid sindsdien geworden, want nooit heb ik sindsdien onder de ogen onder de ogen gekregen, behalve dan in boetvaardige schrijvens van mijzelve. ■ Straten en wegen waar je als vreemdeling niet met een vervoermiddel in mag, maar wel als je er woonachtig bent, worden in Duitsland aangegeven met Anlieger frei (annex verbodbord natuurlijk), in Frankrijk met sauf riverains (behalve oeverlingen, eigenlijk, dus), in Wallonië met excepté circulation locale (wat inhoudt dat men hoeft te volstaan met het trekken van een lokale kop, om het verbod te mogen negeren), en in Vlaanderen uitgezonderd plaatselijk verkeer (wat op hetzelfde neerkomt). Waarom, zo vraag ik mij af, hebben wij in Nederland daar geen standaardformule voor? ■ Je vindt allerlei opschriften van uitgezonderd omwonenden tot m.u.z. van bewoners en dienstverkeer, een hoogst verwarrende situatie dus. ■ Zelf voel ik het meest voor een mengvertaling van het Waalse en het Franse vrijbriefsysteem: behalve lokalen derhalve. ■ Betere suggesties kunnen te dezer stede ingezonden worden, maar over de uitslag wordt niet gecorrespondeerd. ■ Een leuke prijsvraag is nooit weg. Zo treffen we in het blad Daf Trucks Magazine een uitnodiging om een naam te verzinnen voor een zogeheten straddle carrier, een mobiele hijsinstallatie voor het verplaatsen van containers. Gesuggereerd worden: spreidtiller, hijsreus, kistenknijper, tussenhanger en spreidhijser en eventueel ook nog middendrager, dit vanwege het mannelijk voorkomen van het
apparaat dat evenwel geen keuze tussen links en rechts wenst te maken. Gegadigden dienen zich dus bij de redactie van Daf Trucks Magazine te vervoegen. ■ Het woord truck voor vrachtwagen schijnt intussen algemeen aanvaard te zijn, en dan uitgesproken als truuk. Iemand die zwaar getruukt is kan dus òf onder de sjmienk zitten, of onherkenbaar zijn geworden ten gevolge van een ongeval met een vrachtwagen. ■ Maaike vraagt zich af hoe zij, als vrouw, kan ijsberen, een des te prangender vraag, gegeven het feit dat zij in ijsberinnen geen zin heeft. ■ Promotie betekent van origine zoveel als: beweging naar voren, verband houdende met het Latijnse promovere. ■ Je kunt zelf een stap naar voren doen, en dan promoveer je, maar tegenwoordig mag je ook iets of iemand anders naar voren schuiven, en dat heet dan promoten. ■ Een lacune in ons taalsysteem: op basis van het schema be + windrichting + en kunnen we benoorden, bezuiden gebruiken, maar bewesten klinkt te veel als buiten westen en beoosten of boosten gaat al helemaal niet. ■ Er valt dus nog veel bij te spijkeren aan onze taalschat. Gelukkig toch nog een wijze les tot slot.
P.C.U.d.B.
Auteursrechtelijk beschermd