Woordmensen
Het is alweer een jaar geleden dat ik in het november-nummer 1981 het artikel ‘Woordmensen’ schreef. Ik verzamel woordmensen, dat zijn mensen van wier naam woorden gemaakt zijn, zoals macadamweg, de schaal van Beaufort, een hertz, een zeppelin, Celsius, simonie, jonassen, sadisme, achilleshiel, een don juan, een casanova, een filippica, een fresia en een bavelaartje.
‘Mogelijk besmet ik lezers van o.t. met mijn liefhebberij’, schreef ik. Dat is uitgekomen. Er kwamen brieven vol woordnamen of menswoorden van de dames Van der Beek, Bouma, De Graaf, Jonxis, Lauwers en Marchant en van de heren Bernards, Blankvoort, Boerman, De Gunst, Hendrikse, Van de Laar, Niessen, Oudejans, Raadsen, Schadee en Van Sandick.
Ik wou 's wat dieper ingaan op een aantal van die woorden. Als je wat gaat ordenen dan blijkt er een categorie te zijn die geen lidwoord bij zich wenst:
• braille, reliëfschrift voor blinden dat uit combinaties van punten bestaat. Het is genoemd naar Louis Braille (1809-1852), de Franse bedenker ervan.
• morse, verkorting van morse-alfabet van punt- en streeptekens, gebruikt bij het telegrafisch en radiografisch seinen. Het is genoemd naar Samual Finley Breese Morse (1791-1872), Amerikaans uitvinder en schilder. In Central Park New York staat een standbeeld van hem.
• jaeger, een weefsel voor hygiënische onderkleding van een bepaald fabrikaat. Wordt het nog gedragen? Het is genoemd naar G. Jaeger (1832-1917), een Duitse arts, die het dragen ervan bepleitte.
• mensendieck, een soort gymnastiek, genoemd naar Bess Marguerite Mensendieck (1864-1957), de Amerikaanse bedenkster ervan, die er dus zelf heel oud mee geworden is.
• wedgwood, een bepaald fabrikaat van Engels, half verglaasd aardewerk. Het is genoemd naar Josuah Wedgwood (1730-1795), een Brits pottenbakker, die het uitvond.
• batist, een fijne meestal uit katoen geweven stof. Genoemd naar Baptiste, een linnenwerker uit Cambrai, over wie ik verder niets heb kunnen vinden.
Volgende keer wat samenstellingen, zoals een rorschachtest.
Jan J. van Herpen, Hilversum
Auteursrechtelijk beschermd