Onze Taal. Jaargang 50

Het Rijmschap

Bijen zoemen
De hei is paars
Overal bloemen
En toeringkaars

Joech hei. Iedereen glundert. Het kwik staat hoog. De hemel is geheel blauw, de zon duidelijk waarneembaar. Kortom, de zomer is in het land. Welk land, dat moet u maar op de weerkaart nakijken. In elk geval ondergaat Ivo de lyrische dronkenschap van licht en warmte, geuren en kleuren, uitbundig leven en dromerige avondstilte; en zo te zien heb ik het nu ook te pakken. Want.

Dit is de laatste Onze Taal van het seizoen, en u leest dit met één been in uw tent, zeilboot of onvergetelijke vliegreis. Geen tijd voor didactiek. In plaats van harde (maar noodzakelijke) informatie dist mijn medeguru een allegaartje van letterkundige snipsnaarderijen op, het soort altenarigheden en polaridiculisaties waarvan ik ook zo kokhals. Met verstechniek heeft het eigenlijk niets te maken - anders dan zijn gerechtvaardigd salvo op de limerick, onlangs - maar 1^o het is vacantietijd en 2^o het moest maar eens ferm gezegd worden. Net gisteren kreeg ik een drukwerk met voordelige (of beter gezegd, sterk afgeprijsde) boeken onder ogen. Een paar titels: Wad nu... wat later. Corte metten. Schierbeekomstigheden. En laat ik in één moeite door even wijzen op het lollig allitereren. Krentenbollen, kogels en klatergoud. De moorddadige motormaniak. Kampioenen en krukken in kniebroek. Herman van Veen, een voorstelling.

En nu weer eens even serieus, hè? Om tijdens ons reces uw greep op de stof niet te verliezen, mag u een tweeledige opgave vervullen: de stommiteiten in onderstaande zangtekst opsporen, en ons de twee regels opsturen waarmee u de tweede = laatste strofe heeft gecompleteerd. Mooie prijzen? Dat hangt van de Redactie af. Een eervolle vermelding zit er altijd wel in, mits uw inzending interessant, en taalkundig zowel als stilistisch foutloos is.

[p. 79]

 

Hij zakte voor het ijndexamen

 

En aangesteld als landbouwknecht

 

Maar geen plezier in 't buitenleven

 

Kwam bij een supermarkt terecht

 

Hij sjouwde met de schoonmaakmiddels

 

De fruiten en de pindakaas

 

En at hij dus tussen de middag

 

Een boterham met snelle haast

 

 

 

Een dame eens kwam in de winkel

 

Met mooie kleding maar discreet

 

Zij had twee donkerblauwe ogen

 

En slaakt een akelige kreet

 

Het was haar in het hart geschoten

 

En daarom stierf zij aan zijn borst

Over de fouten hoeft u ons niet in te lichten, we weten er alles van. De termijn sluit 20 augustus. Veel plezier, ook namens Ivo, toegewenst - en een prettige vacantie. Joech hei.

H.H. Polzer

We zagen bij het water
Een mooie reiger staan
Toen vroeg ik aan de juffrouw:
‘Wanneer rijgt hij iets aan?’

Het bovenstaande vers tekende ik op uit de mond van mijn vierjarige zoon. Vol trots wijs ik u op het perfecte rijm en op de treffende pointe ‘die je eigenlijk moet horen’. Pardon, wàt zegt u? U vindt het een zouteloos geheel? Ai! (Snel schiet ik mijn huisjasje uit en hul mij in de zwarte toga die mij door Onze Taal ter beschikking werd gesteld.) U heeft groot gelijk. Het ìs zouteloos. Het maken van zulke verzen wordt, wat mij betreft, alleen nog toegestaan aan leerlingen van het lager en nog lager onderwijs, mits zij in het bezit zijn van een vader.

Voor mij ligt de kolderbundel Van Beest en Boel tot Zwijn en Pan. De inhoud is nog schrikwekkender dan de titel.

Een uil liet zich in zijn na-dagen
toch maar eens naar Athene dragen

De rest laat zich raden: de uil knapt een uiltje, gedraagt zich als een uilskuiken, waant zich een valk etc. Er zijn veel van die bundels (‘Beest’-achtigheden heten ze, of De Drommehieris) en nòg meer van die gedichten. Het procédé is dan ook eenvoudig. Eigenschappen en uiterlijkheden van het dier doen er niet toe, het gaat om de naam van het beestje. Uit die naam vloeien alle woordspelige verwikkelingen, alsmede de pointe voort. Ik ken eigenlijk maar één scribent die het genre met vrijwel constante originaliteit beoefende. Toen hij ermee stopte, werd het knoeien. Tevelen dachten: ‘dat kan ik ook’. Ze konden het niet. De manklopende uil uit het citaat bewijst het: voorspelbaarheid is dodelijk voor kolder. Snel bleek bovendien dat de Arke Noachs geen onbeperkt assortiment bood. Humoristische hybriden als De Kaaimandril en nonsensbeesten als Het Kokootje brachten geen herleving. Auteurs herhaalden zich, het epigonenleger groeide. Het groeit, helaas, nog steeds.

Haarlemmer olifanten. Een oude koe uit Holysloot. De kameelworm. De Jan van Brugge. Twee Deventer roeken. De recht-door-zeehond. Het gelijmde sijsje. De ooien en de vaars. De Steunbeer. Ad nauseam. Het is genoeg! Geen nieuwe meer bijmaken a.u.b. Gaat u liever eens naar Artis met de kinderen.

Ivo de Wijs