Onze Taal. Jaargang 50

Het Rijmschap

Ik ga, aldus vindt Ivo, wat te ver
Accoord, ik ben nu eenmaal eliter
En daarbij zullen wij het dan maar laten
Men wordt het toch nooit eens in zo'n affer

Het Rijmschap heeft zijn feestroes eropzitten en bezint zich verder. Wat is onze taak? Niet de bevordering van het rijmen. Dat gebeurt al veel te veel, zelfs tegenwoordig (over dichten wil ik het niet eens hebben). Hier, een willekeurig Maatstafnummer en wat kom je tegen?

ik zit bij Nereus aan de Amstel bier te drinken
een dronken meisje giet een rode cocktail
achterover. Zegt op mijn geluk te klinken
jongelieden gooien glazen. Part noch deel
(etc.)

Voordat ik het vuur open, wil ik toch even iets laten zien van honderd jaar terug, uit een van die gevoelsechte, smaakmakende werken die nog altijd over de tong gaan in lezingen en eindexamenvragen.

Mijn lijf zat daar in een kamer,
boomtakken voor een raam er
heenkropen en weer, vervelend
met groene bladen al gelend

Er is een solokaartspel, genaamd patience en berustend op de verplichting om op een rode boer (ik noem maar iets) een zwarte tien te leggen, daarop een rode negen, dan een zwarte acht en zo vervolgens. Wie op een vrouw snor en baard tekent of een rode vijf met inkt zwart maakt, of eenvoudig verklaart dat een zes een zeven is, kan het spel lang voortzetten.

Wie een groot aantal noten in willekeurige volgorde door een saxofoon jaagt en zich daarvoor laat betalen, is musicus.

Ook in de poëzie is alles toelaatbaar, inclusief taalbederf. Maar ditmaal wil ik de algehele wanstaltigheid van de geciteerde fragmenten onbesproken laten en u attent maken op het zuivere rijm dat er óók in voorkomt, resp. drinken-klinken en vervelend-gelend. Wat het laatste betreft, rijm moet in beginsel niet zijn een krampachtig verzinsel of inhoudloos klankbeminsel. Maar ik heb ook iets tegen stereotiep rijm (verlaten-langs de straten, hart-smart, nodig-overbodig, groeien-bloeien, drinken-klinken). Dat soort stoplappen, hoe foutloos ook, wil Het Rijmschap evenmin tolereren als Nog nooit gehoord van Mesopotamië?/Foei, schande, brr, ajakkes, schaam je. Ik weet wel zeker dat ik mede

[p. 41]

namens Ivo spreek, en dat hij er nog wel iets over te berde kan brengen.

H.H. Polzer

Heinz heeft vast en zeker gehoord hoe ik tijdens een televisieuitzending een lied van eigen hand zong waarin lui rijm voorkwam (nodig-overbodig). Ik zal niet proberen weg te kronkelen, maar de faux pas ruiterlijk toegeven. Met een exempel van quasilui rijm hoop ik Heinz weer gunstig te stemmen:

De onbenullen en -verlaten
Laveerden lallend langs de straten

Zo! Nu verder. De tijd lijkt rijp voor een ideologisch weekend van het Rijmschap. (Wie weet een geschikte locatie?) Heinz vindt dat er meer dan genoeg gerijmd wordt en ik ben het daar niet mee eens. Er wordt veel te weinig gerijmd in Nederland. Rijm treft men slechts op spandoeken, slagersruiten en zilveren bruiloften. Overwegend is dat rijm, helaas, weinig perfect. Ik roep daarom op tot oefening. Oefening baart zelden kunst, maar produceert dikwijls bijzonder smaakvolle gebruiksvoorwerpen. Nee, ik ben geen culturele wijkwerker die aanzet tot kreejatieve zelfwerkzaamheid onder het motto: ‘Dondert niet wat het oplevert, als je maar lekker bezig bent.’ Dat nooit. Oefenen onder mijn leiding wordt een hard gelag. Luiheid zal niet getolereerd worden. ‘Blijft u maar eens een halfuurtje na, slager Borst!’ Hoe mooi echter zullen de resultaten zijn. De afgestudeerden treden de Poëzie als kenners tegemoet: wat te gortig is zal voor hen voortaan door de mand vallen. Zij zullen vondsten waarderen, trucs en stoplappen doorzien. Hun leven zal blijvend verrijkt zijn. Zij zullen deel hebben aan de roes van het rijm. Aaaah, die gelukkige dagen waarop alles rijmen móét. Die dagen van begeerlijke, prinsheerlijke, onwaardeerlijke rijmzucht. Die dagen waarop ieder woord smeekt om een echo.

Nooit gehoord van Mesopotamië
Ander onderwerp: smaakt die bami je?

Kom tòt mij en rijm. Ik gun iedereen dat superbe genot, die roes van het rijm, die oase van extase. Ik ...(afgebroken)

Ivo de Wijs