Uitkering over tijd?
Voortdurend zijn er in de taal enkele woorden en zegswijzen zó duidelijk bezig een betekenisspecifikatie te ondergaan dat je ze niet meer argeloos kunt gebruiken. Hoe algemeen van inhoud en ruim van toepassing ze oorspronkelijk ook geweest mogen zijn, op een gegeven moment is de tijd aangebroken dat je ermee uit moet kijken.
Fout kan op zich van alles en nog wat betekenen, maar als je zegt: hij is fout geweest, krijgt die mededeling opeens een heel speciaal karakter, en vaak hoef je er niet eens in de oorlog of iets dergelijks aan toe te voegen. Hetzelfde geldt voor ongeneeslijk ziek: daarbij wordt de laatste jaren uitsluitend aan kanker gedacht.
Zo slaat ook het woord uitkering enkel nog op inkomen dat genoten wordt ingevolge de sociale verzekeringswetten. Voor normaal salaris of dividenden zal Van Dale binnen niet al te lange tijd een ander woord uit het taalgebruik moeten vissen.
Bij het betreden van kantoor of werkplaats op een later dan het voor de aanvang zijner bezigheden vastgestelde tijdstip dient een heer zich te hoeden voor de verontschuldiging dat hij over tijd is. Een dame ook wel, denk ik. Toen ik enkele jaren geleden secretaris speelde voor een wat oudere directeur, gaf hij mij een briefje op waarin ik een aantal mensen moest laten weten dat hij wegens ongesteldheid geen vergadering kon bijwonen. Ik ben zo vrij geweest zijn woordkeus een beetje te wijzigen.
Joh. van Os, Puiflijk