Onze Taal. Jaargang 48

De vergulde kroontjespen 1979

Op 7 december is in het gebouw van de Tweede Kamer voor de derde maal de ‘vergulde kroontjespen’ uitgereikt. Dit is een prijs voor een tekst van de overheid, die uitblinkt in duidelijk taalgebruik. De prijs bestaat uit een ‘vergulde kroontjespen’ of een eervolle vermelding. Het ligt in de bedoeling dat elk jaar teksten over een bepaald onderdeel van het overheidsbeleid in aanmerking komen voor de taalprijs. Voor de taalprijs 1979 kwamen in aanmerking overheidspublikaties op het gebied van de ruimtelijke ordening.

Het initiatief tot het uitloven van een taalprijs voor overheidspublikaties is uitgegaan van de Commissie Duidelijke Taal. Deze commissie wil een bijdrage leveren aan de verbetering van het taalverkeer tussen overheid en burger. In deze commissie, die onder leiding stond van dr. A. Vondeling, oud-voorzitter van de Tweede Kamer, zijn onder andere vertegenwoordigd: de Raad van State, de Vereniging van Nederlandse Gemeenten en enkele departementen. Ook het Algemeen Nederlands Verbond, het Genootschap Onze Taal en de Parlementaire Pers hebben zitting in deze commissie.

De jury voor de taalprijs 1979 bestond uit de volgende personen: ir. Th. Quené, voorzitter van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid en bestuurslid van het Genootschap Onze Taal (voorzitter); dr. A. Veerman, lid van de Tweede Kamer der Staten-Generaal; mr. O.W.A. Baron van Verschuer, lid van de Raad van State; G. van der Wiel, hoofddirecteur van de Rijksvoorlichtingsdienst; mr. J. Witsen, directeur algemene zaken van de Rijksplanologische Dienst; drs. J. Renkema, docent taalkunde aan de lerarenopleiding van de Vrije Universiteit (secretaris).

In het voorjaar van 1979 kreeg de jury acht inzendingen binnen. Enkele inzendingen bestonden uit eert aantal brochures of folders. Na toetsing aan de voorwaarden vielen drie inzendingen af omdat ze naar het oordeel van de jury niet, of onvoldoende, de ruimtelijke ordening als onderwerp hadden. Het beoordelen van de vijf overgebleven inzendingen was niet gemakkelijk. Maar uiteindelijk kwam de jury tot het oordeel dat drie teksten recht hadden op de beoordeling ‘uitstekend’: a. De pers-publikatie Voorlichting Bestemmingsplannen van de gemeente Zevenaar; b. Het informatie-bulletin Alkmaar; c. De krant over groeikernen en groeisteden van het ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening.

In het jury-rapport staat het volgende te lezen: ‘Deze drie teksten vielen op door hun duidelijke, voor burgers begrijpelijke uitleg van een ingewikkeld onderwerp. De krant van het ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening is heel

[p. 84]

informatief. De gedachtengang is goed verwoord en de vormgeving nodigt uit tot lezen. Wel wil de jury hierbij aantekenen dat het taalgebruik nogal formeel is. Het informatie-bulletin van de gemeente Alkmaar is bijzonder prettig leesbaar. Bij deze brochure valt op hoe goed de uitleg is afgestemd op de gedachtenwereld van de burger. Maar de jury wil hierbij de kanttekening plaatsen dat het al te informele taalgebruik af en toe niet overeenstemt met het voorlichtende karakter van een overheidstekst. Zo'n tekst moet ook in zijn stijl tot uitdrukking brengen dat het uiteindelijk gaat om besluitvorming via officiële procedures. De perspublikatie van de gemeente Zevenaar viel op door zakelijkheid en volledigheid. De ingewikkelde procedures en de materiële problemen zijn duidelijk behandeld. Bij deze tekst was het taalgebruik, vooral wat de woordkeus betreft, in overeenstemming met de inhoud.’

Hoewel het moeilijk was tussen deze teksten te kiezen, werd de jury het erover eens dat de taalprijs 1979 moest worden toegekend aan de perspublicatie Voorlichting Bestemmingsplannen van de gemeente Zevenaar. De overeenstemming tussen inhoud en vorm (taalgebruik) gaf hierbij de doorslag. De jury gaf verder aan de Commissie Duidelijke Taal in overweging een eervolle vermelding toe te kennen aan de eerder vermelde teksten van de gemeente Alkmaar en het ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening.

Wij zijn zeer benieuwd welk onderwerp na de ruimtelijke ordening aan bod zal komen.

J.R.