Onze Taal. Jaargang 47

Inversiefout

Als lerares-Nederlands, sinds enige jaren mij bezig houdend met (onder andere) het opleiden voor het P.D.-Bedrijfscorrespondentie, waarbij het met één oogopslag herkennen van ‘foutieve inversie’ eenvoudig een ‘must’ is, wil ik graag reageren op het stukje van M.C. Godschalk in het juni-nummer van Onze Taal, waarin hij zegt de fout niet te zien in de zin: Woedend kwam de makelaar binnen en zei: ‘Het moet nu uit zijn met die comedie’, die P.C.U.d.B. opgaf in Onze Taal van de maand daarvoor.

De genoemde zin hóéft ook niet fout te zijn! In het geval dat er bedoeld wordt: Woedend kwam de makelaar binnen en woedend zei de makelaar: (....) is hij goed.

In deze laatste zin is er zowel in het eerste als in het tweede gedeelte inversie, beide keren veroorzaakt door de vooropgeplaatste bepaling woedend.

In de zin: Woedend kwam de makelaar binnen en zei: (...) is het onderwerp de makelaar ‘samengetrokken’, dat wil zeggen weggelaten in het tweede gedeelte. Nu is het samentrekken van het onderwerp alleen geoorloofd als dat onderwerp op dezelfde plaats ten opzichte van de persoonsvorm staat als in het eerste deel van de zin. Daaruit moet worden afgeleid dat het weggelaten onderwerp de

[p. 80]

makelaar (of: hij) in het tweede gedeelte ook in inversie gestaan zou hebben, een inversie die alleen veroorzaakt kan zijn door een vooropgeplaatste bepaling. Hieruit volgt weer dat er in het tweede deel óók een bepaling is ‘samengetrokken’, en wel de bepaling woedend. En aangezien iemand die woedend ís, waarschijnlijk ook woedend spréékt, is de opvatting dat de opgegeven zin juist is, in dit geval zeer wel te verdedigen.

Wél fout zou de zin zijn, als het duidelijk is dat de bepaling alleen op het eerste gedeelte betrekking heeft, bijvoorbeeld: Lawaaierig kwam de makelaar binnen en zei: (...).

De conclusie moet wel luiden dat we van een zin als de onderhavige niet zonder meer kunnen zeggen of hij goed of fout is: dat hangt van de omstandigheden af!

I. Suasso de Lima de Prado-van Hagen. Den Haag.