[Mededeling]
□ □ □ □ □ □ □
□ In mijn vrije tijd, als niemand het ziet, schrijf ik nog steeds het dakje op zône en contrôle. Ik spreek de ô in zône namelijk essentieel anders uit dan de o in zonen (of in zo'ne goeie). □ De Volkskrant van 7 juli meldt: Engelse spelers drogeren zich (= gebruiken verdovende middelen). Het mooie van dit gallicisme (vergelijk des joueurs anglaise se droguent) bestaat hierin dat in onze taal dit woord direkt associaties van malafide gedrag, van bedrog dus, oproept. Daarom is dit woord ook meer geschikt dan het om andere redenen weer aardige zich dopen. □ Waarom schrijf ik liever meer geschikt (zie vorig vierkantje) dan geschikter, waar de laatste uitdrukking toch de enige correcte is volgens de normen van onze grammatica? Misschien omdat ik een soort van deelwoord in geschikt proef? Of gewoon, uit protest tegen Van Dale die mij de superlatief geschiktst aanbeveelt, een woord dat ik niet anders dan cursief uit mijn strot kan wringen? □ Een soortgelijk geval. U zult mij niet gauw horen zeggen: Jan toonde zich geschokter dan Truus. Nee, ik zeg: Jan toonde zich erger geschokt dan Truus. Daarentegen heb ik weer bezwaren tegen de zegswijze Jan is erger geschikt dan Truus. Dan zeg ik liever: Truus is beter geschikt dan Jan. Maar beter geschikt klinkt weer zo pleonastisch. Dus: meer geschikt. Voilà. □ In het juninummer van Onze Taal werd aandacht besteed aan de schrijfwijze van getallen. Eén, nogal eigenaardig, facet komt daarin niet aan de orde: de volgorde van het plaatsen van de cijfers. Heel wat Nederlandstaligen schrijven een getal als honderdnegenentwintig als volgt: eerst zetten ze een 1, dan,
twee posities verder, een 9, en tenslotte de 2 in het midden. Mèt de heer Brachin ben ik het eens dat dit bij het telefoneren om moeilijkheden vráágt. □ In hetzelfde getallennummer wijt G.F.J.A. Groen bepaalde inconsequenties in ons telsysteem aan de Arabische oorsprong van ons cijferschrift. Dat wordt immers van rechts naar links gelezen. Dat neem ik onmiddellijk aan. Maar is het u ook bekend dat in het Arabisch de getallen naar ons idee in Spiegelschrift gelezen worden? Arabofonen lezen de cijfers dus wel degelijk in de ons vertrouwde volgorde! □ Welk woord vindt u langer: oceaan of pijp? Prima. Waarom zegt u dan van de ij dat die lang is, en noemt u de ei kort? Geef daar maar eens antwoord op. Als het schriftbeeld maatstaf is, zouden we liever de ij hoog en de ei laag moeten noemen. Of nog beter: diep tegenover ondiep. □ Rolandt Tweehuysen, ambassadeur van Spokanië, schrijft: ‘Is “korte ei” niet net zoiets als “vrouwelijke chauffeuse”?’. Ons antwoord: nee, het is een contradictio in terminis, een mannelijke stewardess. □ Een wijnhandelaar te mijner stede pleegt zijn klanten bij hun aankopen aldus goedkeurend toe te spreken: ‘Zo'n goeie, daor komde zonder meer op terug’. Waarmee hij voorspelt dat de klant zal blijven komen voor die wijn. En nooit op die beslissing terugkomt. □ In het Nederlandse taalgebied
weet men zich kennelijk geen raad met de vertaling van het franse ‘jumelé(e) avec’. U weet wel, een dorp of stad jumeleert zich met een buitenlandse plaats, en voortaan gaan die twee hand in hand. In Nederland ben ik als vertalingen onder meer tegengekomen: gejumeleerd met, jumelage met, verbroederd met, verzusterd met, tweelingverband met. Waarom ontbreekt; vertweelingd met? □ Zo is Geldrop verbroederd met St. Pietersleeuw, kan men in Geldrop lezen. Waarom schamen de mensen uit St. Pietersleeuw zich ervoor hun maagschap met Geldrop openbaar te maken? Is dat broederliefde? □ Ik kom terug op de heterologe woorden. Ik definieer: ‘heteroloog’ zijn die rijen van tekens, welke, na ontdaan te zijn van de buitenste aanhalingstekens, adjectieven in het Nederlands zijn met een betekenis die van toepassing is op de tekens in kwestie. Vraag: Is: ‘““heteroloog””’ een ‘heteroloog’ woord? Dit vierkantje wordt vervolgd.
P.C.U.d.B.
Auteursrechtelijk beschermd