Onze Taal. Jaargang 47

Aischylos?

Het wordt steeds gebruikelijker de naam van een der grootste tragediedichters van alle tijden te schrijven als Aischylos. Op de affiches van de door Erik Vos geregisseerde Oresteia prijkte de naam aldus geschreven in grote letters, en tot mijn verbazing zie ik dat ook mijn collega's classici de naam op deze wijze gaan schrijven.

Er zijn drie bezwaren tegen deze spelling.

1. De traditionele schrijfwijze is ‘Aeschylus’. Met de 80-ers ontstond de neiging het vieze Latijnse vernis van al die onbeschrijfelijk schone Griekse namen af te krabben en ze aldus in hun oorsprònkelijke klankpracht ten gehore te brengen. Kees Stip dreef daar al de spot mee in zijn ‘Vijf variaties op een misverstand’ waar hij die neiging bij Jan Prins parodieert met de verzen:

‘Het sterfelijk lijf werd door de hemelgoden tot woonplaats van de onsterfelijke ziel geboden, gelijk reeds Plaatoon ons in zijn Timaaios leert.’

En Kees Stip heeft gelijk met zijn spot. Wij gaan toch ook niet ‘Parie’ schrijven in plaats van Parijs omdat de Fransen ‘Parie’ zeggen?

2. Maar goed, als men dan met alle geweld zo extra aesthetisch wil zijn moet men in het Nederlands

[p. 67]

toch niet ‘Aischylos’ schrijven, maar ‘Aischulos’. Hoe komen we dan aan de vorm ‘Aischylos’? Heel eenvoudig: het is een germanisme. De Duitsers spreken de y uit als u, en in het Duits is die vorm dus te accepteren. Maar in het Nederlands is die vorm stapelgek.

3. Mijn laatste bezwaar is zuiver praktisch. Wie de naam gespeld ziet als ‘Aischylos’ en op het idee komt in een van de gebruikelijke naslagwerken op te zoeken wie die man nu eigenlijk was, zal in de meeste gevallen zijn neus stoten, en denken dat zijn encyclopedie hem in de steek laat.

Resumerend: ‘Aischylos’ is absurd. Wie de oude Griekse uitspraak bij benadering (en niet meer dan dat) wil weergeven moet ‘Aischulos’ schrijven. Hij moet dan evenwel toch beseffen dat hij om consequent te zijn ook ‘Kikero’ en ‘Kaiser’ moet zeggen en schrijven, in plaats van, zoals sinds eeuwen gebruikelijk, ‘Cicero’ en ‘Caesar’. En eigenlijk moet hij dan nog veel meer doen. Hij zal bijvoorbeeld de Fransen moeten verbieden van ‘La Haye’ te spreken als ze ‘Den Haag’ bedoelen. Toch benieuwd of die Fransen zich dat zullen laten aanpraten.

L.J. Elferink, Scheveningen.