De verkeerde bus?
In zijn alleraardigst artikel Langs de stenen verbeelding (O.T. april/mei 1974, pagina's 29-34) laat J. Veering Vasalis m.i. de verkeerde bus nemen. Hij vat de bekende regel ‘links ligt de zee, getemd maar rusteloos’ uit het gedicht Afsluitdijk zo op, dat deze past tussen Hoorn en Harlingen. Het lijkt mij beter deze regel op te vatten als betrekking hebbend op een reis van Friesland naar Noord-Holland. Immers:
| a. | ‘de zee’ kan voor Vasalis' generatie heel goed de Zuiderzee (het huidige IJsselmeer) aanduiden; |
| b. | ‘de (Zuider)zee’ is getemd, niet het IJsselmeer, dat ten gevolge van het temmen - de aanleg van de af sluitdijk - is ontstaan; |
| c. | de Zuiderzee is in heviger mate getemd dan de Waddenzee; zij heeft geen eb-en-vloed meer en staat niet langer in verbinding met de Waddenzee, de Noordzee, de Atlantische Oceaan; |
| d. | ‘maar rusteloos’ is in mijn lezing functioneler: hoe getemder, hoe rustelozer. Rusteloos door de spanning tussen de vroegere en de tegenwoordige toestand. |
Overigens zou een beeld naar werk van Vasalis erg goed op zijn plaats zijn in het Amsterdamse Vondelpark, waarop de dichteres uitkeek toen ze in de Vossiusstraat woonde; ze schreef Aan een boom in het Vondelpark en ik vraag me af of Fanfare-corps niet in de buurt van de muziektent in het Vondelpark gesitueerd moet worden.
Tenslotte; als er nog iets te wensen over mag blijven: wie denkt eens aan Nijhoffs De moeder de vrouw bij Zaltbommel?
Gerard Elshout
Auteursrechtelijk beschermd