Onze Taal. Jaargang 35

D.D.T.

Dat D.D.T. gif is voor elk insect
brengt vreugd aan die van ongediert' vergaan.
Maar dichloor diphenyl trichloor-aethaan
is niet iets dat bij àllen geestdrift wekt.

De d, t, waarvoor ik wel aandacht vraag
is taalmateriaal, dus geen venijn,
en ieder spreker zal het duidelijk zijn:
wie het slecht hanteert, schept voor zichzelf een plaag.

De d, een plofklank (ofwel: occlusief),
klinkt t na t en p: ‘Niet met de spaan,
maar op de vuist’, terwijl de d blijft slaan
met volle kracht in ‘Wat is dan uw grief?’

Toch handhaaft zij als d zich wondergoed
wanneer men langzaam ‘tijd der tijden’ zegt.
Meer rappe sprekers zijn aan t gehecht:
in ‘met de trein’ weerspiegelt die hun spoed.

Zo is het tempo van zeer groot belang,
alsook de stijl, die strenge wetten heeft.
Ziehier een richtlijn welke normen geeft:
verzorgde omgangstaal publiek in zwang.

De klemtoon speelt hier heel beslist een rol
waardoor de t tot d vervloeien gaat,
‘het dàgrumoer’ zijn d luid horen laat
en sterke t leegloopt in plaats van vol.

Dat eind-dt één simpele t-klank wordt
staat uitgerekt in: ‘Nel mijdt Thomasvaer’.
Wie anders spreekt of spelt, die handelt raar
en doet erkende taalpraktijk te kort.

Pedanterie vormt erg gemáákte taal:
natuurlijk spreken met een klare stem
klinkt aangenaam zolang het is ad rem,
maar slordigheid bederft dat allemaal.

In uitspraak wordt veel slappe t gezet
en tongslag onvoldoende doorgedrukt;
heel dikwijls raakt d eveneens mislukt,
zodat verslonzing goed verstaan belet.

Wij geven toe dat d en t veruit
de makkelijkste medeklinkers zijn
op spreek-, ofschoon vaak niet op schrijfterrein,
want dt heeft bij spellers het verbruid.

D, t zijn, omgekeerd, ons echter lief
in ‘teder’: eigenteelt comparatief,
en zo, naast occlu-, tevens exclusief.

Drs. T. Noordermeer, O. Carm. (Oss).