Onze Taal. Jaargang 29

Vreemde talen leren!

Naar aanleiding van hetgeen in uw blad is opgemerkt over het vermogen van Nederlanders om vreemde talen te spreken, in het bijzonder naar aanleiding van het stukje van F. in Uw nummer van maart jl., zou ik gaarne een bijdrage willen leveren tot de gedachtenwisseling.

Ik ben het eens met degenen, die menen dat wij in het algemeen onze vaardigheid in het spreken van Frans, Duits en Engels niet moeten overschatten, ook al ontmoet men soms landgenoten, die een of meer van deze talen met een benijdenswaardige perfectie spreken. Het is m.i. echter ook waar, dat velen op grondslag van het taalonderwijs op onze middelbare scholen, na enige oefening in het betrokken land, ‘zich aardig kunnen redden’, vooral ook omdat zij na korte tijd in staat zijn de bewuste taal te verstaan.

De opmerking van de Zwitserse student, vermeld aan het slot van het stukje van F., verschuift echter de gedachtenwisseling naar een andere grondslag, en wel op een m.i. onaanvaardbare wijze. De vraag, of het niet beter zou zijn, dat wij, in plaats van drie talen te leren, één taal góéd zouden leren beheersen, miskent

[p. 35]

namelijk het eerste doel van ons onderwijs in drie moderne talen. Dit doel is m.i. dat de Nederlander, met het oog op zijn internationale aanraking met drie verschillende taal- en cultuurkringen, althans leert elk van deze drie talen behoorlijk te lezen, zodat de kranten, tijdschriften, boeken en ook de correspondentie uit die landen voor hem toegankelijk worden. Zouden wij ons tot het onderwijs in slechts één vreemde taal beperken (en dan: tot welke?) om deze ook werkelijk actief te kunnen leren beheersen, dan zouden wij het moeilijk te overschatten voordeel van het begrip der andere twee talen overboord gooien. Wie, òf in het gewone maatschappelijke en zakelijke verkeer, òf in het hoger onderwijs in andere landen waar men meestal slechts één taal, de eigene, kent, te maken heeft gekregen met de beperkingen die hieruit voor de betrokken buitenlanders voortvloeien, kan alleen maar ons verplichte onderwijs in drie moderne talen prijzen. In ons hoger onderwijs kan zonder enig bezwaar literatuur in Frans, Duits en Engels ter bestudering aan de studenten worden opgegeven; voor Engelssprekende studenten zijn de boeken in de andere talen echter meestal gesloten boeken. Wie voorts de in aantal toenemende internationale bijeenkomsten van allerlei soort, waar de gelijktijdige vertaling van het gesprokene de bedoelde bezwaren voor tal van deelnemers opheft, bijwoont, ervaart dat in het - zeker zeer belangrijke - persoonlijke verkeer tussen de deelnemers in de wandelgangen, wij Nederlanders, die ons kunnen ‘redden’ in de drie talen, gemakkelijk aanraking met Fransen, Engelsen en Duitsers krijgen, alsmede met Italianen en Spaans sprekenden die zich meestal ook van Frans kunnen bedienen. Amerikanen en Engelsen staan voor een muur, wanneer zij Fransen, Duitsers, Italianen of Spanjaarden, die geen Engels kennen (en dat blijken er heel wat te zijn), willen aanspreken. Laten wij niet het kind met het badwater weggooien door naar de zo volledig mogelijke, actieve beheersing van slechts één vreemde taal te streven.

Prof. dr. mr. M. Rooij