Onze Taal. Jaargang 28

Aantekeningen bij het lidwoord

1.	Wij zijnbereid (de) bovengenoemde polis na (het) vertrek van (de) verzekerde om te zetten in...
2.	Bij de thans geldende omrekeningskoers zal de premie na (de) omzetting bedragen...
3.	Voor de verzekering onder (het) bovengenoemd(e) nummer is nog niet voldaan...

Bij ten 1e: woorden als ‘bovengenoemd’, ‘bedoeld’, ‘betrokken’ hebben wat aan hun oorspronkelijke inhoud (noemen, bedoelen, betrekken) verloren en krijgen de betekenis van het aanwijzend voornaamwoord (deze, die). Vandaar dat het lidwoord als overbodig wordt gevoeld. Als ouderwetse keurige lieden geven wij de voorkeur aan het gebruik van het lidwoord. Bij ‘na (het) vertrek’ aarzelen we. We zien er iets in als een staande uitdrukking: na vertrek van, in afwachting van, in antwoord op. Hetzelfde verschijnsel komt ook voor bij ‘aankomst’: bij aankomst, na aankomst van. Stammen van werkwoorden vertonen dit verschijnsel vaak: bij verlies van, door groei van.

Tegen ‘verzekerde’ zonder lidwoord hebben wij zwakke gemoedsbezwaren. Mogelijk is dat de taalgebruiker het bepalende, individualiserende van het lidwoord door weglating vermijdt. Misschien ook krijgt het woord iets van een eigennaam. Men vergelijke: ondergetekende, verdachte. Kortom, wij zouden schrijven: de verzekerde.

Bij ten 2e: ‘na omzetting’ een voorzetsel met een handelingaanduidend woord op -ing: nadat omgezet is. Wij nemen aan dat dit normaal Nederlands is. Men vergelijke: voor kwijtschelding, na behandeling van. Zie ook bij ten 1e: bij verlies van. Zodra er sprake is van één bepaalde omzetting, één bepaald verlies, zegt men het uit-de-veelheid-isolerende lidwoord: door het verlies van mijn maandsalaris, ondanks de verkeerd berekende omzetting.

Bij ten 3e: zie bij ten 1e. Ons lijkt evenwel dat ‘onder bovengenoemd nummer’ een soort staande uitdrukking is, die in haar lidwoordloosheid gesteund wordt door: onder nummer zoveel. Als er iets bepalends bijkomt (bovengenoemd, zoveel) blijkt de taalgebruiker het zonder lidwoord te kunnen stellen.

Als uw vriend al lid is van Onze Taal, kunt u altijd nog aan uw buurman vragen of hij het wil worden!
Lidmaatschapsbijdrage f 2,50 per jaar.